Thursday, October 25, 2007

namriin shuleg


...Бүлэг цагаан дэрсний гэрэл доор суун
Бөн бөн будан залгилж дүүгээ хүлээмүү...
(Д.Нямсүрэн)


нэг тийм цэвэр мэдрэмж...Дорнодод очиж үзэх юмсан..

burheg odor

ямар зэврүүн хүйтэн өдөр вэ??гэтэл би баахан угаалга хийгээд бдаг..мөн өдрөө олов оо..

өнөөдөр нэг ажилын санал ирж байна..3 долоо хоногийн богино ажил..яахав??

бас нэг хөөцөлдөж бсан ажил бүтэх тийшээгээ хандаж бх шиг байна...хонгилын үзүүрт гэрэлллл!!!!!бүтээсэй............

...өчигдөр хөлний дасгалаа хэтрүүлсэн болтой....зүүн өвдөг сонин хөндүүр болчихож...

өчигдөр 1 аальгүй хүүхэдтэй нийлж жаал юм ярив..Шибуя-Харажүкү-Шинжүкү гсн чиглэлээр юм ярингаа алхсан юм бна...гангар гунгар гангар гунгар....замаараа ганц 2 аяга кофэ хороосон шиг,зөрж өнгөрсөн эрчүүдийг нэг бүрчлэн авч хэлэлцсэн шиг ..аальгүй хүүхэд тас тас хөхрөө л..орой нь бид 2 дээр Потэто нэмэгдсэн...цаа чинь пиивнаас гараад цайнд орцсон ...:) цай л баруун солгойгүй уугаад бгаа..ойрд монголоор яриагүй хөгжилтэй байв..

өнөөдөр үдийн цайгаар нэг сургуульд сурдаг өвөрлөгч найз гэрт ирэв..2уулаа кофэгоо дундаа тавьж бгаад дэвэн дэлхийн хамаг сониныг авч хэлцэв..тэдний тэнхимийн нэг хятад сая нутаг хариад ирсэн чинь манай сургуулийн тамгыг хуурамчаар хийлгүүлээд ирсэн байна гэнэ..тэр тамга дарсан цаасыг надад үзүүлсэн..ялгахын арга алга..тэхдээ ийм юм хийе гэж яаж толгойд нь ордог бнаа..

хятадын хотуудад тамга дууриалгаж хийж өгдөг газар хог шиг олон бдаг гэнэ..ердөө л 10 хэдэн мин д хийгээд өгдөг гсн..пасспортны тухайд ч мөн адил..дашрамд ,манай энэ найз 1970 онд төрсөн мөртөө 1976 онд төрсөн гсн пасспорттой..улаан цайм бараг 40 тэй хүн шиг харагддаг мөртөө одоо 31 тэй гээд зүтгэчих жишээтэй..Япон луу гарахад нь насны хязгаар заасан бсан учир ингэж насаа дарсан юм гсн..

Wednesday, October 24, 2007

heden mongol blogoor shagaigaad torson setgegdel

....ӨӨРИЙНХӨӨ ТУХАЙ БИЧНЭ ГЭДЭГ БҮГДИЙН ТУХАЙ БИЧИХИЙН НЭР.......

хэн нэгний тухай биш ,зөвхөн өөрийн нүдээр харж,өөрийинхөөрөө мэдэрч ,өөрийн толгойгоор ,өөрийн тухай бичдэг болохоор Өлзийтөгс ч юм уу Мүраками ч юм уу, Аюур,Галсаа г.м нөхдүүд сонирхолтой бдаг бх..

нэгэн залуу уншигч нь(15) өөрийнхөө тухай их л мундагаар танилцуулаад (btw,тэр бацаан,японы ирээдүй,үлс төр,баахан -изм г.м сэдвээр том том бүлтэрсэн байв..кавайкүнай!!)

та миний насан дээр (15) юу боддог бв даа? гсн чинь Мүраками ингэнээ..

1.охид
2.сээгэс
3.яаж охин 「унагаах」 вэ???...гсн 3 юм л боддог бсан гэж авсан...heavy hand...:)

түүний шинэ эссэнүүдээс бүрдсэн 「走ることについて語る時に僕の語ること」гдг шинэ ном гарсан байна...очиж авья байз...Номын гарчиг мэдээж Raymond carver ийн「What we talk about when we talk about love」аас гаралтай..

Tuesday, October 23, 2007

uglel

хэд хоног ханиадтай зутрав...:((

нусаа гооожуулаад улаан хамартай мөртөө л тоохгүй жүжиг үзээд яваад бсан гэж байгаа.. Bertolt Brecht 「the three penny opera」аас сэдэвлэсэн三文オペラгээд мюзикл маягийн жүжиг..асар уйтгартай байв..эвшээлгэх,дүндүүр нь коридорт гарах,халит унтах маягаар үзэж өнгөрүүлэв..Бродвэй хувилбар нь арай сонирхолтой болтой..Ер нь хараад бхад японууд мюзикл д дуртай ч гэж жигтэйхэн..нэн ялангуя 10 а гийнхан..манай ангийнхан .....「биан」охидууд 10 б шүү...lol

даанч эднүүс хайран юмыг яйран болгоод хаях юм..ядаж бхад жижигхэн жижигхэн зураасан нүдтэй хүмүүс нэг нэгнийгээ Жэнни , Саара гэх мэтээр дуудахаар инээд хүрээд бх юм..хятад эсвэл япон хүний дүрд цагаан аристан хүн тоглож бгааг харах ямар инээдтэй бдаг билээ..тэрэнтэй ижил юм уу даа..дор хаяж л дээл өмсчихсөн цагаан аристан хүн ямар ч эвсэлгүй харагддаг даа???

оноосон нэр ,газар орон гэхээсээ илүү тухайн зохиолч,найруулагчийн хэлэх гсн санаа,эсвэл үзэл бодол нь чухал тул хаана тоглож байна вэ гэдгээсээ шалтгаалад нэр энэ тэрийг нь өөрчилчихсөн нь зарим тохиолдолд хавьгүй илүү санагддаг...цаад хүндээ ч хүрэхэд амар..Шэкспирийн Лир ванг Күросава акира 「Ран(乱-самуун??үймээн??)」болгоод ,бүх юмыг нь Япон болгоод өөрчилчихсөн бсан..Күросава Акира гаас миний хамгийн дуртай кино нь энэ Ран..

Жүжигийн дараа Сангэн жая гаар баахан алхав..Токиогийн захиргаанаас энэ дүүргийг зориуд Шоова маягаар(1925-1989) хадгалж үлдээж бгаа юм байна.. Жижиг худалдаа эрхлэгч мухлаг,дэлгүүрүүдийг дэмжих үүднээс том супэрмаркэт оруулахгүй,тэр хавийн үзэмжийг хадгалахын тулд өндөр байшин барихгүй г.м...маш аятайхан газар байв..

Сэдвээсээ халихад манай УБ саяхныг хүртэл цомхон , бас ч гэж хөөрхөн хот байв шүү..надад нэн ялангуяа танктай хөшөөнөөс авахуулаад Сүхийн талбай н эргэн тойрны хот төлөлвлөлт маш таалагддаг байв..

Танктай хөшөө гээд хөөрхөөн хөшөө байсныг 「гадны зочидын өөдөөс танк,буу байрлууллаа」 гээд аваад хаясан..одоо шал зохицолгүй ,Зайсан толгой дээр монгол хүн орж болдоггүй Солонгос цэцэрлэг, Бурхан Буддагийн газраа олоогүй өндөр хөшөөтэй зэрэгцээд 「зогсож 」 бгаа..хөөрхий амьтан..ар фонон дээр нь бас болоогүй Чингис хаан гээд томоор палийтал нь шохойгоор биччихсэн бгаа..ингэж уул бузарлах санаа яаж эрүүл хүний толгойд ордог бнаа

уул нь энэ танктай хөшөө монгол хүмүүсийн хөрөнгөөр бүтээд,2 р дайны үед Орост аялж явсан бас л манай түүхийн нэг өвөрмөц хэсэг..надад танктай хөшөөг байрнаас нь нүүлгэсэн нь Соц үед хамаг бурханаа эвдээд хаясантай л 「агаар нэг」 санагдсан...

за тэгээд Засгийн ордноо тойроод Дуурийн театр,СТӨ,МУИС,Байгалийн түүхийн музэй,Дуурь, Драмын театр ,Төв шуудан,төв номын сан,Чойжин ламын сүм гээд дандаа боловсрол ,соёл урлаг зонхилсон барилгуудтай..тэд нар нь архитэктүр сайтай..сонгодог хэлбэртэй байшингууд зонхилж бсан..Соц үед бас л олон талаас нь бодож ,их ухаантай төлөвлөжээ гэж бодогддог...

одоо тэгсэн чинь????бүгдээрээ мэдэж бгаа бх..Голомт банкны асар царай муутай барилга..тэр хавид ганцаараа гозойгоод муухай...Дээр нь одоо хамгийн том гамшиг MCS iin зочид буудал яг нар хаагаад баригдаж бгааг бүгд мэдэж бгаа..сэрзийгээд ямар муухай.. тэндхийн цэцэрлэгийг устгаад Дуурийн театр тай яг тулгаад барисан бгаам даа..сонингоор нэг хэсэг шуугиад намжсан..энэ жил очихдоо харсан чинь маш муухай харагдаж байналээ..бас талбайн яг чанх урд нэг өндөр барилга бариад ббсан..юуны барилга юм мэдээгүй..яг одоо манайд өндөр хөгжил гэдгийг өндөр барилгаар төлөөлүүлж ойлгодог бурангуй үе үргэлжилж бгаа тул яалтай ч юм..УБ ыг тэрчигээр нь эвдсэн хүн нь одоо Ерөнхий сайд болж дэвшээд МУ ыг удирдаж бгаа..:((

zz,халуурахаа болий...

Saturday, October 20, 2007

Hip hopchin Bayabaga

гэгэ,,баябага хүүхэд гэв гэнэт хип хоп чин болсоон...Kreva(японоор күрэба гэж дуудна) гээд дуучиний 「Күрэба ий нони」...өвөрлөгч маягаар орчуулбал 「ирвэл болчих биш үү??」...lol...эсвэл 「ирвэл таарчих бишүү??」..



дахилтан дээр нь Spitz ин Күсано масамүнэ дуулж бна..сонирхсон хүн заавал дуустал нь нэг сонсоод үзээрэй..ккк...бид нарыг оюутан бхад манай япон хэлний багш япон дуу зааж өгөхдөө дандаа энэ Спиц гээд хамтлагийн дууг зааж өгдөг сөн..Спиц д дуртай хүмүүс дунд муу хүн бхгүй ..гээ л авдаг бж билээ.(スピッツが好きな人で悪いやつはいない)

сүүлийин 5,6 жил япон дуу (j-pop)  сонсохоо болиж дээ..бага бхдаа их л сонсдог байлаа....ялангуя энэ Спиц гээд хамтлагийн улаан фэн байв шүү.. шүлгийнх нь утгыг ойлгохгүй ээ..үгнийх нь оноосон утгыг мэдээд бдаг..гэтэл юу хэлэх гээд бгааг нь ойлгодгүй бж..тэгээ л тувт багшаасаа асуугаастай..тийм нэг дандаа хийсвэр утгатай шүлэгнүүд бдагсан..

далимдуулаад ганц хоёр япон хип хоп..Сакамото рюүйчи feat MC sniper(solongos!!!!)-undercooled..энэ дуун дээрхи хятад хуучир гоё сонсогдож бгаа биз?Сакамото рюүйчи гэж нөгөө Сүүлчийн эзэн хаан гээд Манж Го улсын Пу И хааны тухай киноний хөгжим бичдэг нөхөр...

Thursday, October 18, 2007

Coming out hiisen hotiin darga nar..

Одоогоор миний мэдэхийн европын 2 том хотын дарга хүн өөрийгөө гэй гэдгээ албан ёсоор зарлаад байна.Берлиний мэр бол давгүй л залуу байна..lol...


1.Klaus Wowereit-Германы Социал Дэмөкрат намын гишүүн.2001 оноос Бэрлин хотын дарга.Царайлаг төрх,мэдрэмжтэй хувцаслалт,илэн далангүй зангаараа Германы хамгийн олны таашаалыг хүртсэн улс төрч болж чадсан.
2001 онд Бэрлин хотын даргын сонгуулийн өмнөх намын их хурал дээр「Ich bin schwul – und das ist auch gut so」гэж өөрийгөө coming out хийсэн.(герман хэл мэддэг хүн байвал эх хэлнээс нь орчуулж өгнө үү.плийз!!)



2.Bertrand Delanoë-1995 оноос парламэнтын гишүүн.1998 онд М6 сувгийн шууд нэвтрүүлгээр өөрийгөө бэлгийн цөөнх гэдгээ албан ёсоор зарласан..Францын улс төрчидөөс энэ алхамыг зоригтойгоор хийсэн анхны хүн болж байна..2001 оноос Парис
хотын дарга.

Лондон гийн мэр нь маш нэртэй gay friendly хүн байдгийг бүгд мэдэх бх..Хэдэн жилийн өмнө Москвад Лужков гэй парад хийлгэхгүй гээд бөөн юм болоход албан ёсоор эсэргүүцэл илэрхийлж бсан билээ..

Харин Токио гийн захирагч нь Ишихара шинтаро гээд алдартай нацист өвгөн байдаг..Оросын Жириновский гоос нэг их дутахгүй..зөвхөн гэй хүмүүс ч биш Ази хүмүүс нэн ялангуя Хятад ,Солонгос Оросуудын тухай түүний амнаас олигтой үг унаж бсан удаагүй..Японы хотуудаас Саппоро хотын захирагч харин жил болгоны Саппоро гэй параданд оролцож,үг хэлдэг,өөрөө оролцож жагсдаг..

Тайбэй хотын дарга Тайбэйг Азийн хамгийн gay friendly хот болгоно гэж зарласан..Ер нь Тайван Азид анхны ижил хүйстэний гэрлэлтийг хуулиар зөвшөөрсөн улс болох магадлалтай байгаа..(тайландад зөвшөөрцсөн ч билүү??)

Манай УБ ын захирагч одоо хэн гэж хүн бгаа вэ? ямархуу залуу байна вэ??кэкэк

Monday, October 15, 2007

LGBT hun am bolood market


Nikkei shinbunд бичсэнээс үзвэл япон дахь LGBT(lesbian gay bisex trancegender) зах зээл буюу бэлгийн цөөнх хүмүүсийн зах зээлийн хэмжээ нь 6,000,600,000,000иэн???6 兆6000億) юм байна..за, ямар ч л бсан толгой эргэмээр их тоо гарсан байна..энэ нь японы нэг жилийн архи,спиртний төрлийн ундааны зах зээлтэй тэнцэх хэмжээ гэх..
(японы хүн ам хэд билээ,эднүүс архийг яаж уудаг билээ гээд бодохоор асар том зах зээл болох нь харагдана.

Энэ судалгааг 40,000 хүний дунд явуулсан бөгөөд судалгааны үр дүнд японы 20-59 насны хүн амын 4 % нь бэлгийн цөөнх байна гсн тооцоо гарчээ.Ингээд тооцохоор Японд 2 сая 740 мянган гэй лэзбиан г.м бэлгийн цөөнх байна гсн үг..Гэхдээ энэ нь зөвхөн өөрийгөө хүлээн зөвшөөрсөн хүний тоо бөгөөд 「ижил хүйснийхээ хүнийг сексийн үүднээс хардаг,таашаадаг」гэж хариулсан 5,6% ийн хувийн саналыг(ийм хүмүүсийг closet gay буюу нуугдмал гэй гэнэ) нэмбэл бараг 10 хувь буюу 10 хүн тутмын 1 нь ижил хүйстэн бх магадлалатай гсн судалгааны хариу гарчээ..(дашрамд дурдахад ноднин Английн засгийн газраас тус улсын хүн ам дахь бэлгийн цөөнхийн тоог 6 % гэж зарласан юм байна)

энэ бүлгийн хүмүүс нь гэр бүлээ тэжээх,хүүхэд өсгөх гэх мэт үүргээс ангид тул эдийн засгийн хувьд биеэ даасан,худалдан авах чадвар сайтай бдагаар 1 р шалтгааны г тайлбарлажээ..2000 онд явуулсан судалгаагаар Амэрикийн гэй хүмүүсийн орлогын хэмжээ ижил насны бусад хүмүүсийнхээс 2 дахин их гсн хариу гарсан бх юм..

2.. тэд шинэ төрлийн бараа бүтээгдэхүүнийг маш идэвхтэйгээр худалдан авдаг.. сонирхдог..бусад давхаргыг бодвол маш мэдрэмтгий гсн байна..

3. гоо сайхан,гоёл моодонд оо их анхаарал тавьдаг..

4.бусад давхаргатай харьцуулахад internet shopping хамгийн их хийдэг бөгөөд net literacy (интэрнэт ашиглах чадвар)ч төдий хэмжээгээр өндөр түвшинд бдаг.г.м ин шалтгаануудыг дурджээ...

маш тодорхойгүй зүйл олон бгаа ч ерөнхийдөө Европ Амэрикт том компаниуд маркэтингийн бодлогодоо нилээн анхаарал тавих болсон бөгөөд японы хувьд одоохондоо нилээн хуучинсаг байдлаар компаниуд хандаж бгаа гсн бх юм..

яагаад ийм юм яриад унаваа гэхээр өчигдөр орой хүүхэдтэйгээ цуг нэг хоолны газар орсон юм..нилээн хэдэн удаа орсон учир эзэн өвгөн нь сайн таньдаг,мэндэлж бариад ойр зуурын юм ярьдаг юм л даа..

тэгсэн зурагтаар нэгэн алдартай шоу нэвтрүүлэгт 2 гэй залуу(Икко то Каба чан) ороод юм ярьсан чинь нөгөө өвөө..гомо залуу бла бла.......гээд баахан тэнэг юм яриад унасан..мэдээж тэр хүн бид 2 ыг тийм гэж мэдкү..өөрийгөө их л сонирхолтой ,инээдтэй юм хэлчлээ гэж бодсон бх...гэтэл бид 2 урдаас нь эвгүй хараад бдаг..дахиж ийшээ орохоо болий гэж ярисан..хэн мэдээж өөрийгөө доромжлуулах сайхан санагдав гэж..энэ мэтээр олон бизнэсмэн хэрэглэгчээ, олон улс төрч дэмжигчээ алддаг бхаа..нэг доромж үг хэлсэнээр хүн амын 5 % ийн саналыг алдаад байвал юу болохов..

ийм юм тэгэхдээ их тохиолдоноо..ялангуяа манайд бол арай л дэндүү..хамгийн сайн найз минь урдаас харж суугаад л ..бузар,булай,хүнээс гажууд гээ л авч өгнө дөө..
тэр найз маань жишээ нь Монголдоо л топ их сургууль төгсөөд гадаадад магистр хамгаалцсан англиар тачигнатал ярьдаг бидний хэлдэгээр боловсролтой залуу...

мэдээж тэр найз маань намайг 「шулуун биш」гдгийг мэдэхгүй..тэр талар ямар мэдлэг мэдээлэлгүй найзыгаа буруутгах бас хэцүү.. бид 2 хоюулаа л харанхуй нийгэмд өссөн..

ижил хүйстэн бх гдг сонголт биш болохооор чиний аав, ээж ,ах дүү,хайртай найз чинь,өдөр болгон зурагтаар ярьдаг УЙХ ын гишүүн(манай нэг найзын ex boyfriend нь одоо УЙХ ын гишүүн хийгээл өдөр олгон зурагтаар гараад бдиймбилээ)
хэн ч бж болно гэдгийг мэддэггүй..Хамгийн гол нь манай нийгэмд энэ сэдэв бараг л хориотой тул бүгдээрээ ил гарахас айж эмээж амьдардаг..тийм болохоор бидний нүдэнд харагддаггүй ажиглагддаггүй...

өнгөрсөн сард нэг монгол сонин дээр МОнголд 11 мянган гэй бий.. гээд бичсэн бсан..энэ бол яаж ч бодсон шал худлаа тоо л доо..монголын хүн амыг 2 сая 600 мянга гээд хамгийн багаар хүн амын 3 % гээд бодоход дор хаяж 80 мянга гсн тоо гарна.5 хувь гээд бодвол 130 мянга гсн тоо барагцаагаар гарч байна..энэ бол огтхон ч хэтрүүлэг тоо биш юм..гагцхүү ил гарсан нь хэд вэ гэдэг нь сонин болохоос...

тэхдээ хэдэн жилийн өмнөхтэй харьцулахад дутуу дулимаг ч гсн тэр талаар ойлголттой ,эсвэл ойлгохыг хичээдэг хүн их олон болсон шиг санагддаг..ялангуя бүсгүйчүүд..даанч хаа хамаагүй намайг өрөвдөж давхиад бдаг нь жоохон хэцүү...:))
яаж азаар стрэйт болоод төрчөөгүй юм гэж боддог хүнийг өрөвдөөд бхаар жаахан хэцүү биз дээ???...lol...

дээрхи мэдээнүүдийн source нь
Nikkei shinbun
Gay Japan News
R25
Ameba News

Kanamori Jo






фүүү,,энэ хагас бүтэн сайнаар хачин завгүй амьтан л гүйгээд байв..
5 дахийн орой....................юу болсоныг бичкү ээ...:)
хагас сайнд Потэтө,пөтэтөгийн найз залуу, мисс хүүхэд , би , дээр нь нэг япон залуу гээд 5 уулаа Токиогоос 2 цагийн зайтай Чичибү гэдэг газар очиж camp хийхээр явав..

Очоод гол дээр баахан буу халж суугаад, мах шарж идээд,халүүн рашаанд орчоод орой нь зад муушигдсан...:)..2 япондоо муушигны дүрэмийг зааж өгж бгаад тоглосон..мэдээж шийтгэлтэй....мэдээж 2 япон нь ээлжлээд шийтгүүлээстэй...:)).ойлгомжтой

дараа нь чөтгөрдөх гэдэг тоглоом тоглосон..манай 2 мэдээд бсан..харин би анх удаа тоглож үзсэн..монголд энэ тоглоомны хаагуур нь яваад бсан минь тодорхойгүй..японд бас бдийм билээ.. дүрэм нь арай жоохон ондоо юм гсн..Бабанүки,Жижинүки гээд...гэх маягаар их л хөгжилтэй явав.....

маргааш нь үд дээр Токио д буцаж ирээд хүүхэдтэй хамт noism гээд contemporary dance тоглолт үзэв...Энэ тоглолтыг үзээд гол дүрийнх нь Kanamori Jo гээд бүжигчин залууд шууд л зүрхээ өгч орхив...их гоё залуу бсан....яджаахад тэр олон хүн дотор ганцаараа цээж нүцгэн бүжиглээд бгаа юм чинь би яахий??..:)

би нилээн ойрхоноос үзсэн мөртөө хүүхдийн дуранг тоглолтын турш ганцаараа эзэмшчихсэн...шуналтаад бүр тод хармаар санагдаад...:) дурангаар тувт тэр залууг хөөж үзсэн болохоор бусад нь яаж бүжиглэсэнийг олигтой харж чадаагүй....:((

тоглолтын дараа хүүхдийг панаалдаж бгаад after talk (アフタートーク)гээд арга хэмжээг нь үзэв..бүжигчид нь бүгдээрээ тайзан дээрээ гарч ирээд үзэгчидийн сонирхсон асуултанд хариулдаг юм байна..даанч нүцгэн биш, хувцасаа өмсчихсөн бсан..:(

манай хүн намайг ...тийм их таалагдсан юм бол ...найз залуутай юу? гээд асуучаач гээд бсан...:))лаг хүйтэн төрхтэй,тэр нь тэхдээ өөрт ни их зохиж бсоон...

Урьд нь балэтийн бүжигчин бгаад Франц,Швэд г.м Европын орнуудын театруудад бүжиглэж бсан юм байна..2002 оноос нутагтаа ирээд бүжигчинээс гадна бүжиг дэглээч,найрүүлагчаар нэрд гарч яваа нэг ийм сайхан?залуу байна..

Friday, October 12, 2007

yanzan bur


намар болжээ..энэ манай сургуулийн кампус(өвөр монголчууд кампусыг хүрээ гэж орчуулсан нь их зүгээр санагдсан..) дотор бдаг жижигхэн цөөрөм.. хааяа агаар сайхантай өдөр энд очиж жаахан далийж суудаг юм..өнөөдөр үдийн хоолоо бариад очсон чинь ондоо бас нэг бүсгүй суух юм..гадаад оюутан болтой.. лалын шашинтай бүсгүй толгойдоо алчууртай...алчууран дотроо толгойтой гсн нь зөв ч юм уу...ххихихи..ийм бүсгөй ус хараад таг сууцсан байна..би ч холхон очоод хөгжимөө асааж чихэндээ хийчээд хоолоо идэв.....мод хэрхэн шарлаж бгааг жаал гайхаж суув..нэг өглөө сэрэхэд л шав шар болчихсон бх юм..

саяхан шинээр баар нээсэн найзын ээж нь Осака гаас ирсэн тул өчигдөр очиж уулзахаар 2чомэ оров..замаараа Потэтө бүсгүйг уруу татсан чинь наян юм болж аальгүйтэж бж тээр орой болсон хойно ирэх юм..:)..ажил нь их бгаам гэнээ...

Потэтө той чинь за байз нилээн удаан уулзаагүй бсан юм..2 долоо хоног,3 ч билүү???   үсээ хусуулсан гээд бхаар нь бүр халзан болгоцсон юм бх гэж бодсон чинь жоохон богиносгосон л юм бээлээшд(хашаа санаас зээлдэв.:)
өөрт нь тэхдээ зохиж байсоон..халит харахад гайгүй залуу ч юм шиг л харагдаж байналээ.. Потэтө г миална уу гэхээс магтаж үзээгүй..өчигдөр магтсан би..:)

нээрээ По г үсээ хусуулцсан гэхээр нь шууд Даяар Монголынхон санаанд оржийлээшд..айхтар урт гартай залуучууд юмдаа..японд хүртэл гар хөл нь бгаа бх нь ухааны юм санаанд орж байв...:)....энэ муусайн барилгачин хятадууд матэриал голно гэж бхгүй манай По г хүртэл чангаасан бх нь бш д гээд..жоохон уур хүрч л байлаа..lol..

нээрээ найзын ээж ярьж бсанаа яагаад Потэтө болоод явчиваа...

82 той эмээ гсн чинь лаг цоглог...надаас л ямар ч бсан цоглог..зэрэгцэж сууж бгаад ана мана хайр дурлал яриад бгаа хүнийг цоглог гэхээс ондоо юу гэхэв..намайг 「найз залуутай болсон гэлүү, болоошдээ, овоо доо ухааныюм яриад доош нь хийгээд бсан...:)...их хөөрхөн эмээ....өчигдөр би бс хийгээ л мөрөөрөө гараа давуулаад нуруугаа илээд бсан юм..gym орсон тул жаахан хөндүүр ч юм шиг болоод бсан хэрэг л дээ.. тэгсэн чинь доошоо өнгийгөөд цүнхээ ухаж ухаж бсанаа өөрийнхөө үе мөч янгинаж өвдөхөөр түрхдэг өвчин намдаагч гаргаад ирсэн,.. бөөн хүн хараад бхад ..энэ ёстой сайн..сэнгэнээ л өвчин нам болдий гэж авдий.....тэгээ л баахан хүн харж бхда би нээх өвгөн юм шиг нуруундаа эм түрхээд.....lol....

энэ эмээ өвгөнөөсөө хойш ганцаараа амидарч бгаа..айхтар бгаа биз? би бсан бол бхгүй ээ..али хэдийн өөр өвөө хайгаад яваад өгсөн гсн...кэкэ..тэхдээ өдий насны хүн ганцаараа амидарна гэхээр бас л..хүү нь..ир гэхээр ирдэггүй юм, гэж байна лээ..

яг энэ асуудал манайд бас тулгараад бгаам л даа.. манай ээж одоо 65 тай ганцаараа амьдардаг...ойрхон нь манай 2 ч эгчийнх бгаад ,хамт амьдарья гэхээр би хүнд гай болохгүй ээ..гээ д зөрүүдлээд очигүй бгаа юм...ганцаараа бх нь дураараа ,зоргоороо бж болдог болохоор тэрэндээ дуртай бдаг болтой юм..дээр нь аав ,ээж 2 ийг анх гэр бүл болоход өвөөгийн тааруулж өгсөн гэр одоо хүртэл бдаг юм л даа.40 хэдэн жилийн өмнөх эд шүү дээ...тэр гэрийг л эцгийн чинь голомт гээд,,байр сууцанд орлоо гээд орхиж болохгүй гээд сүүлийн 10 жил лав тувт бариастай...тэр гэртээ хоргодоод бдаг болтой юм билээ..

хотод ирэхээрээ 7 хоночоод харилаа харилаа гээд яваад өгдийшд.манай ээж....цайг нээрээ гал дээр чанах , плитка н дээр чанах шал өөр амттай болдог гсн.. тэгээ л цайгаа санаад бдаг юм шиг бна лээ...бараг л дан ганц цайгаар амидарчдаг хүн чинь аргагүй юмуу доо.

манай хүн цөс муутай болохоор мах ,гурил нэг их идэж чаддаггүй..ногоо,цагаа,цай энэ тэрээр л болгоод бдаг юм...тийм болохоор л 30,40 жил нэг жингээ барьсан бхаа..ерөөсөө галбираа алдаж таргалж үзээгүй гсн..

за за далийж өгч байна даа..ингэсгээд болий..

Ali ni??




сая 5 сард Монгол явахдаа авсан зурагнуудаа үзэж бтал энэ зураг гараад ирэв..

энэ хөшөөг та бүхэн ЗГ ын ордоны ард,Байгалын түүхийн музэйн урд бдагийг мэдэх бх..Хулгайч нар зэсийг нь авах гээд хөшөөг хүн харахүн аргагүй болтол нь сүйтгээд явчихсаны дараа ингээд хар гялгар уутаар түр зуур бүрхчихсэн бсан нь нүдэнд содон туссан хэрэг..надад тэхдээ яагаад ч юм энэ хар бүрхүүлтэй хувилбар нь илүү санагдаад болдоггүй.. магадгүй,ямар нэгэн 「боогдсон эрх чөлөө」, эсвэл ердөө л бидний харанхуй бүдүүлэгийн билэг тэмдэг бж болохоор санагдана....

танд юу гэж бодогдож байна??

Wednesday, October 10, 2007

no music no life

өнөөдөр өөрөө өөртөө шинэ нээлт хийсэн шигээ сууж байна..Мүракамигийн зохиолын гарчигнууд дотор 60,70 аад оны алдартай дуунуудын нэр oлoн бдгийг түүнд дуртай хүмүүс мэдэх бх..Norvegian wood,South of the border,The end of the world,
g.m ..өнөөдөр хотын номын сангаас олж ирсэн Oldies but goodies гсн СД сонсож бгаад Бий жийз ийн New york mining disaster 1941 гсн дуу бдгийг илрүүлэв...「ニューヨークの炭鉱の悲劇-Нюү Ёоркийн уурхайн гамшиг」ийн гарчиг энэ дуунаас гаралтай бх нь....бас дахиад нэг..

энэ цомогт Боб Диланы Blowin in the wind байв,....

.....The answer, my friend, is blowin' in the wind...
байз байз....юу билээ...

энэ чинь барагцаалаад орчуулбал..асуултныхаа хариултыг чи найз минь,салхины чимээнээс олж сонсоорой...гсн үг биз дээ..тэхээр 「風の歌を聴けーСалхины дууг сонс/салхины чимээг чагна」 чинь энэ дууны шүлэгээс үүдэлтэй бх нь,.....дээр нь түүний зохиолууд дээр Боб дилан ы нэр олон дахин гардаг санагдаад өөрө ч гсн дуртай л бж таараа гэж дүгнэв....

их л чухал нээлт хийсэн хүн шиг өнөөдөржингөө өөртөө сэтгэл хангалуун байв..аягүй бол үгүй, шал ондоо гаралтай ч бж магадгүй....тэхдээ л....

Энэ цомогт орсон дуунуудаас The doors Light my fire дурсамж сэргээгээд хамгийн гоё байлаа...

Tuesday, October 09, 2007

garchiggui

нас нэмээд байхад ерөөсөө өөрөө өөрчлөгдөхгүймаа..бахь байдгаараа..ядахнаа жоохон ухаан суухиймсан..:)

өчигдөр нэг хүнд үнэн голоосоо гомдов..бүүр голдоо ортол гомдов..уул нь нэг их хүнд гомдож бариад шальдаггүй юмсан..гэтэл өчигдөр яажийна? бодохоос л бүр гомдол төрөөд бгаам чинь..:((

уул нь шал дэмий зүйл л дээ..энэ тухайгаа 6 тай хүүхдэд ярьвал аягүй л бол одооны хүүхдүүд айхтар,,, надаас илүү күүл л бгаа ,намайг шоолж мэдэхээр тийм зүйл...өчигдөр тэр хүнтэйгээ нэг утасаар яриж гомдол нэхдиймуу гснээ ,,за за шал дэмий...гэсэн шүү юм бодоод хэлэхгүй дотроо хадгалчихлаа..удахгүй уусаад хаашаа ч юм алга болоод арилах бхаа л гэж найдья.за энэ ч яахавв..

сүүлийн үед энд нилээн хүйтэрч байнаа..гэнэтийн өөрчлөлтөөс болсон уу яасан эргэн тойрон баахан ханиадтай хүмүүс..би нэг их сүржигнээ л өнөөдөр ноосон цамц өмсөөд гарсан чинь халууцаад наасан..тэгээд ноосон цамцаа тайлахаар даараад унаж бгаам..улирал солигдохоор хувцас тааруулах жоохон хэцүү бдаг да. одоо яг тэр үе л болж бх шиг бна..

улирал солигдож бгаа юм бна гээд уржигдар мисс хүүхэдтэй хамт шоппингдов.. гэвч санаанд таарах юм ховор байв..манай хүн харин хамт шопппингдоход урамтай..зааж зөвлөөд..би ч юм авахаараа хар хөх,нөгөөн,саарал гсн 3 н өнгийн хувцас руу л гар явчаад бдаг хүн..амьдралдаа улаан өнгийн хувцас өмсөж үзээгүй..өмсөхөр ичээд бдаг юм..:) ноднин харин улаанд жаахан дөхүүлээд ягаан цамц нэгийг авсан юм байна..

дараа жил улаан дээл нэгийг оёж өмсөнөө гсн..))час улаан дээлтэй залуу л 2чомэ д алхаад байя...lol....

замаараа Шибуя гийн Apple store луу шагайж нөгөө айхтар I touch ийг нь харсан юм байна..тэрүүнийг нь бариж үзэх гээд хүмүүс пиг шавчихсан бөөн л юм болж байна лээ..уул нь ч сайхан эд байна лээ шүү..даанч жаахан үнэтэй, дээ нь яагаад ч юм нэг л хэврэг юм шиг санагдаад бсанм.. би харж бгаад маргааш нь очоод зүгээр Ай подоос нь авсан...

тэгж явсаар бгаад ядарсан тул тэр хавидаа нэг хоолны газар орж аваад баахан амьдрал ярьсан юм байна.. мэдээж 2чомэ д очиж үргэлжлүүлсэн..

орой нь монгол руу ээж рүүгээ ярьсан юм байна..жил болгон төрсөн өдрөөрөө ярьдаг юм л даа...ээж,би одоо ингээд .. хүрлээшд..танаас гарсан хүүхдүүд бүгд хөгширөөд дууслаа гсн чинь инээгээ л байлээ..дүү чинь хүртэл 28 хүрч бхад аргагүй ч юм уу доо гэдий..нээрээ би дүүгээ их л жоохон гэж бодоод бдаг бсан чинь одоо 28 хүрч бгаам бшд..айяаяа....

сүүлийн үед яваад бгаа шинэ I-pod CM ний ван,тү,фри,фө.... гээд бсан дуу нь энэ юм байна..энэ далий дууг хэн дуулаад бгаам болоо гээд хайж үзэхээ мартаа л яваад бсан юм...

СМ гэснээ Хюүндай гийн энэ рэклам гоё тээ..хөөрхөн..энэ дуу нь бас их давгүй юмаа

Sunday, October 07, 2007

nalgar odruud

өнөөдөр сайхан өдөр бноо..тогтуун гоё нартай..дулаахан ..монголоор налгар намар гэж ер нь их гоё онож хэлжээ...налайгаа л яах гээд бгаа нь мэдэгдэхгүй гсн...

яагаад ийм гоё өдөр барьцгүй,тийм гэхийн тэмдэггүй нэг гуниг гэхээр биш юу ч гэмээр 「нэг юм」дотор бх юм..энэ 「нэг юм」ны учирыг олох гэсээр хорвоо дуусах бх даа...энэ тухай Анудар ын маш сайн өгүүллэг бсан..нэрийг нь 「тас санажээ」..

өөрөө дүгнэх нь хаашаа юм,өчигдөр маш амжилттай өдөр байлаа...сүүлийн 3 долоо хоног орчим хичээдгээрээ хичээсний үр дүн эерэгээр гарсан..нуруун дээрээс нээх том ачаа аваад хаячих шиг л болов..

факултэтийнхаа хамгийн 「бөдүүн」(биейин галбир биш шүү)прөфессөртөй орой хоолонд оров..

угаасаа энэ багшдаа би маш 「хайртай」 л даа..:)хаа хамаагүй лекц ,яриа энэ тэрд нь зориуд очиж суудий..зарим нь урьж залагдсан ч хар эрчээрээ зугтаамаар хүн бдаг даа..

огтхон ч царайлаг биш боловч нээх гоё сонсоо л баймаар намуухан дуутай ,дуугаа өндөрсгөж бхийг нь би нэг ч удаа сонссогүй..жирэвгэр сахалтай,их л сэтгэл зөөлөн баймаар тийм номхон нүдтэй..тэгээд их хошин юм ярина..нүдээрээ инээнэ...хүнтэй ярихдаа мөрөн дээр гараа их тавиж ярьдаг..тэр тоолонд би мэдээж бадайраастай..:)

санаа авах юм маш их хэлж өгөв..гэм нь би багшийн ам руу тэр чигээрээ ороод хоолоо олигтой идэж чадсангүй....өчигдөр ойрхоноос царайг нь сайн харж авав..50 гарсан хүн гэхэд нүүрэнд нь ямар ч үрчлээ болоод сэвх бхгүй..жигд цэвэрхэн аристай юм бна..

нэг хөөрхөн нь жоохоон пийв уухаараа нүд нь хүүхдийнх шиг гялалзаад бдийм байлээ...зүгээр л харж суухад хүртэл хүнд эерэг энерги чулуудаад бдаг сайхан хүмүүс бх юм....

багшаас салаад хайрт 2 чомэ оров.. манай 「хүүхэд」төмилөлтөөр Кансай яваад Токио д бхгүй, Потэтө гэж аальгүй бүсгүй Окинава руу зугаацахаар явааад эзгүй, мисс хүүхэдтэйгээ яг зөрж таараад..яахуу??асуудал...

гэтэл нэг мэргэн санаа..эндхийн(2чөмэ)гийн нэг art bar нд энэ сарын турш бүтээлээ танилцуулж бгаа нэг танил маань Нагоя гаас ирээд бгааг санаад залгатал ашгүй ойрхон бж таарав..их гоё зурдаг залуу бдаг юм..ноднин Крисмас аар нээрээ миний зургийг зурж өгсөн юм байна..аймаар жаазлаад гарын үсгээ зураад шуудангаар явуулсан бсан..Потэтө энэ тэр төсгүй байна гээд миалаад бсан бхаа...үгүй ч билүү??....:)

тэрэнтэй нийлж аваад баахан амьдрал ярив...түүний 14 жил хамт амидарч бгаа найз залуу нь(транс хүн бдаг..нагоядаа их алдартай хостэсс гсн) нутагтаа гэй бар нээсэн гэнэ..гайгүй амжилттай яваа сурагтай...олон жил хамт амьдраад ирэхээр яг л ах дүү шиг болчдог гэнэ..би л баахан туршлага судлах шив дээ..

нэг иймэрхүү маягтай даруухан өдрүүд үргэлжилж бх шив дээ..эртхэн гарч gym орчоод шоппинг хийнээ..

удахгүй дахиад нэг нас нэмэхнээ...өөртөө бэлэг авах санаатай apple ийн homepage руу шагайсан чинь I pod touch гээд I pod iin шинэ хувилбар гарах гэж бгаа юм бна..шууд нэтэд холбогдож болдог эд гэнээ.их л ид шидтэй юм байх..би уул нь Нано сэри нийх нь 8 gb г тоочиглож бсан ухаантай..хүлээдийм уу гсн чинь тэсэхгүй шинжтэй..за,тэгээд ахиад гээчихгүйг хичээхгүй бол....

Friday, October 05, 2007

daruuhan odor

маш завгүй долоо хоног өнгөрч байна..маргаашийн давааг амжилттай давчихвал ч амьдрал цэцэглэх гээ л байна даа..

ердөө анхаарлаа төвлөрүүлж дийлэхээ больжээ..нүд ном,компютэр ширтэж байвч ухаан санаа хөргөгч хавиар..эсвэл хэн нэгэн залуугийн царай харагдаа л...бурхан хүнийг бүтээхдээ ихээхэн шог байдлаар хандсан болтой.. бие сэтгэл 2 ыг аль алиндаа захирагдахгүй байхаар маш сайн бодож төлөвлөж хийсэн байх юм..

өнөөдөр үд дээр,эртүүдийн бичээд бсан 24 см ийн хөөрхөн жижигхэн хөлтэй залуутай манай буудал дээр уулзаж хоол идсэн.. танай ойролцоо ажилаар ирсэн болохоор чамайг завтай байвал үдийн хоол хамт идий гэж бодоод гэхээр нь ах хүү матигнаа л яваад очиж бгаам чинь...ойрын хэд хоног багшаас ондоо хүний царай хараагүйг ч хэлэх үү...ондоо хүний царай гснээс мгл д сонсож бсан нэг ийм онигоо халит санаанд орж бх юм...

...эмэгтэйчүүдийн эмч залуу орой 5 д ажилаасаа тараад өрөөнөөсөө гарахдаа тааралдсан хүндээ хэлсэн нь:
ёох, ингэж нэг хүний царай харах гэж....lol.....:)

за за юу яриж байлаа..аа,тийм.жижигхэн хөл..түүний ярианаас нэг сонирхолтой бсан зүйл нь:

японд зарагдаж бгаа эрэгтэй гутлын хамгийн бага нь 24.5 размэрээс эхэлдэг юм байна..тийм болохоор манай хүнд таарах гутал олдкү,ихэвчлэн хүүхдийн тасгаас том размэрын гутал авах ,эсвэл эмэгтэйчүүдийн тасгаас unisex гуталнаас нь том размэрийг авч таардаг гэнэ....хөөрхөн хүүхэд жижиг хөлнөөсөө болж бас л хэрдээ шаналдаг бх нь .нээх, өөрөөс ах хүн ингээд хөөрхөн хөөрхөн юм ярихаар хайр хөдлөөд бх юмаа..

гадуур гарахгүй,гэртээ эрүүл суугаад бгаа болохоор ерөөсөө Friday гэж санагдахгүймаа...алкогол,парри,эргэн тойрон хүн,чимээ шуугиан, энэ бүхэн нийлж бж л баясгалант баасан гариг болдог бх нь бшд..

Taalagddag

Аюурын ийм нэртэй нийтлэл gogo.mn дээр гарсан байна...дараа хайхад заримдаа олддоггүй гэмтэй тул шууд хуулж аваад блог дээрээ тавихаар шийдлээ....

Надад Зэн буддизмыг монголын уламжлалт сэтгэлгээтэй холбож тайлбарласан хэсэг нь таалагдлаа..

Г.Аюурзана 「Япон яруу найраг дахь Зэн буддизм」
Зэн-буддизмыг монголчууд эртнээс сайн мэднэ. Элдвийн ном сударт шүтэхгүй, тогтсон ёс горимд хашигдахгүй, нэг л үзлийг хөдөлбөргүй баримтлахгүй байх зэрэг зарчим нь Нагаржунайн төв үзэлтэй агаар нэг. Хорвоо ертөнцийг "тийм" ба "үгүй" гэх хэтийдсэн үзлээр бус, харин "тийм ч бус, үгүй ч бус, гагцхүү тийм үгүйн тэнцүү хувиар шүтэн барилдсан" гэдэг хоосон чанарын тухай үзэл өнөөдөр ч дэвшилтэт үзэл юм. Зэн гэдэг япон дуудлага бөгөөд түвдээр дьян, хятадаар чань, монголоор даяан гэдэг. Даяан хийхийн гол утга учир нь дотоод ертөнц рүүгээ маш гүнзгий нэвтэрч, төрөлх мөн чанараа таних, түүгээрээ дамжуулан хорвоогийн утгыг олж сэрэх явдал. Хорвоогийн утга учир юу болохыг сэрж танина гэдэг бол гэгээрэл билээ.
Хэдийгээр зэнгийн бясалгал Будда Шигэмүүнээс эхэлсэн гэж тооцдог ч, бясалгалаар дамжин гэгээрэлд хүрэх замыг хамгийн төгс боловсруулсан үндэстэн бол япончууд юм. Тиймээс ч өнөөдөр зэн гэдэг япон нэр нь сэтгэлгээний энэ өвөрмөц чиглэлийг дэлхий дахинд бүрнээ төлөөлөх болжээ. Зэн-буддизм Японд харьцангуй хожуу буюу XII зууны эцсээр л анх нэвтэрчээ. Ид хөгжсөн үе нь XIV зуун болно. Хубилай хаан Японыг довтлоод бүтэлгүйтсэний улмаас монголчууд япон лам нарыг зэнд суралцахаар ирэхэд нь мөрдөн мөшгиж байсан, Сэссон хэмээх яруу найрагч бүр тагнуул хэмээн сэрдэгдэж Юань улсын гянданд хоригдож, Күнзийн суртлыг дээдлэгч Төвтөмөр хааны өршөөлөөр л суллагдаж асан түүх бий.

Тийм хожуу нэвтэрсэн атал бусад орноос илүү Японд л төгс төгөлдөржиж, япончуудын үндэсний өв үзэл болж чадсаны нууц нь лам нарын хүрээнээс хальж, самуурайн сэлмийн урлаг, цайны ёслол, бэхэн зураг зэргээс гадна чухамдаа яруу найраг, утга зохиолд гүнзгий шингэсэнтэй холбоотой болов уу.Та бидний сайн мэдэх Ли Бай, Дү Фү, Бай Цзю-И зэрэг тан улсын үеийн яруу найрагчдаас эх авсан зэнгийн яруу найрагч Японд анхандаа “Тозан бунгакү” хэмээгддэг гол таван хийдийн хүрээнд л хөгжиж байж.
Аалзны торны сэмэрсэн утсанд
Цэцгийн дэлбээ өртжээ
Хашаанд салхигүй атал, тэр
Өдөржин дүүжигнэн савлана.
Энэ шүлгийг XIV зуунд Кокан гэгч лам бичжээ. Аалзны тор бол ахуйг бэлгэдэж байна. Харин цэцгийн тасарсан дэлбээ бол бодол санаа. Хашаанд өчүүхэн ч салхигүй гэдэг нь зэнд нэвтрэхийн бэлгэ юм. Лам дотоод сэтгэлээ ахуйн аахар шаахар бодлуудаас бүр мөсөн чөлөөлөхийг эрмэлзэж байна. Гэвч бяцхан дэлбээ төдий бодол санаа үлдчихэж.
Тэнэмэл хүнд насны хогшил гэж үгүй
Ууланд суусан үүл, горхинд туссан сар л бүх хөрөнгө нь
Баруун, зүүн хаашаа ч явна, түүний хувьд ижилхэн
Бядан явахынхаа зэрэгцээ
Тэр гэртээ үлдэнэ.
"Ухаантай хүн гэрээс гаралгүй хорвоог таньдаг" гэсэн Лаозын үг бий. "Зарим хүн замд гаравч гэрээ орхидоггүй, зарим нь гэрээсээ холдовч замаа олдоггүй" ч гэсэн үг байдаг. Эл гүнзгий санаануудыг Мусо "ууланд торсон үүл, усанд туссан сар л түүний бүх хөрөнгө" гэсэн шадыг урнаар яруу найраг болгожээ. Мөн үеийн өөр нэгэн лам Жякүшицү:
Хүрхрээн дуслууд салхинд намирч, хүйтэн авиа сонсдоно
Уулсын дээр саран гийж, цонхны гэрэл хулснаа тусна
Хөгшрөх тусмаа би аглагт суухын сайханд автлаа
Хүйтэн асганы ёроолд яс минь бүр ч цэвэршинэ
гэж бичсэн байдаг. Аливааг бодтой, яг л байгаагаар нь хүлээн авах сэтгэлгээгээр бичигдсэн энэ шүлгийн сүүлчийн шаданд зэн буддизм нэвт шингэсэн байна. "Үхэхэд яс минь цэвэршинэ" гэдэг бол амьдралын бүхий л сайн муу мэдрэмж төсөөллөө орхиж, дотоод ертөнцөө чөлөөлөхийн цагт мөн чанар жинхэнээсээ тодрохын ёгт утга юм.
Зургаан төр улс оргүй алга болж,
Харин уул ус хэвээр үлджээ
гэж шүлэглэсэн Тюган Хятад руу зэн судлахаар явж буй андтайгаа боомт дээр салах ёс гүйцэтгэсэн тухайгаа
Кёкигээс барууханд бид уулзаж,
Мянган нарсны шуугих чимээг хамтдаа чагнав.
Надад эгээ л аварга халим
Догшин тэнгисийн давалгаатай тэмцэлдэх мэт санагдав...
Хагацна гэдэг ямагт гунигтай ч,
Аян замд бас харьцуулшгүй баясал бий
хэмээн бичсэн нь зэнгийн сэтгэлгээ яруу найргийн дүрслэлээр илэрхий баяжиж ирсний тод жишээ болно. Зэнгийн яруу найраг дээрх маягаар улам улам утга гүнзгийрч байхад Японы уламжлалт шүлгийн түвшин хавьгүй доогуур, нийтийн шинжтэй үлджээ. Бидний сайн мэдэх хайку л гэхэд ерөнхийдөө хошин хэлц байсан гэж судлаачид тэмдэглэдэг. “Хайку” эрчимтэй хөгжих үед ноёлж асан утга зохиолын хэв маяг "хайкай" нь утгын гүнийг бус, гоёчлол хэлбэрдлийг шүтсэн барилтай байж. Дэргэд нь гүн сэтгэлгээний яруу найраг тодорхой хүрээнд хөгжөөд, тэрхүү хөгжил эрчимжсээр байна гэдэг хэрэглээний шүлэгт илэрхий нөлөөлөх нь гарцаагүй. Улмаар хоёр зууны дараагаас зэнгийн яруу найраг, уламжлалт хайкутай хөгжлийн хувьд огтлолцсон юм. Яруу найрагч Башё Мацуо (1644-1694) зэнгийн лам бөгөөд аглагт даяан хийдэг байж. Багш нь нэгэн намар бясалгалын овоохойд нь ирээд:
-За яажшуухан аж төрж сууна даа?
-Саяхан орсон борооны дараа өвс хэзээ ч ийм ногоон байгаагүй гэмээр сэргэчихлээ.
-Өвсний аль хэр ногоон байх зэнд аль хэр чухал вэ?
-Мэлхий ус руу үсэрч байна, чагнаач хэмээсэн гэдэг.
Ойлгомжгүй бүрхэг мэт боловч зэн буддизмын хувьд ердийн шинжтэй энэ ярианаас хайку хэмээх гурван мөрт шүлгийн шинэ эрин эхэлжээ. Зэнгийн багш шавьдаа ертөнцийн туйлын үнэнийг хөндсөн асуултууд тавьж, Башё зэнгийн гэгээрэлд хүрсэн байна. Үүнээс хойш тэрээр 17 үеэс бүрдсэн ердийн хөнгөн үгэн тоглоом, хар амьдралын тулга тойрсон үгүүлэмжээс үүрд ангижирчээ. Гэгээрэл авчирсан хайкуны утга ийм юм.
Эртний цөөрөм...
Мэлхий үсрэв,
Усны чимээ,
Мэлхий үсрэх, ус цүл хийх чимээ орчин тойрны нам гүмийг хэрхэн эвдэхийг Башё олж харсан хэрэг. Хэрэв цочоох чимээ гарахгүй бол хязгаар эцэсгүй нам гүмийг хэн ч анзаарахгүй. Зэнгийн үүднээс, нам гүм, чимээ анир хоёр хамтдаа ертөнцийг бүхэлд нь илтгэнэ. Нам гүм бол ахуйн аар саар хүсэл шуналаас нэгэнт ангижирсан дотоод сэтгэлийн бэлгэдэл. Гэвч тэр нам гүмийг танихад чимээ хэрэгтэй. Нөгөө талаас энэ хайку цаг хугацааны тухай эргэцүүлэл. Эртний цөөрөм бол үүрдийн, тийш үсэрсэн мэлхий бол зуурдын санааг бэлгэдэж байна. Шүлэгт өнө мөнхийн болоод агшин зуурын мөн чанар нэг дор илэрхийлэгджээ. Гэхдээ мэлхий үсрэхийг сэрсэнийхээ дараа ахиад л нам гүм, ахиад л өнө мөнхийн чанарт яруу найрагч шургав. Тэр юунд ч автаж, хаашаа ч хэлбийлгүй, бүхнийг буй байгаагаар нь л харж үгүүлж байна. Сайхь яруу найрагчийн өөр нэгэн алдарт хайкуны утгыг бас сонсоно уу.
Нүцгэн мөчир дээр
Ганц хэрээ
Намрын орой.
Нүцгэн мөчир гээд бодоход, намар нэлээд орой аж. Токиогийн их сургуулийн профессор Александр Долин сүүлчийн шадыг "...намрын төгсгөл" гэсэн утгаар орчуулсан байна билээ. Орой намрын үдэш. Мөн л "эртний цөөрөм" шиг нам гүм ганц агшин. Ширхэг ч навчгүй бараан мөчир, хар шувуу, үдэш бүхий л орчлон өнгөө алджээ. Байгалийн төрх хүний сэтгэлийн хязгааргүй гүн гунигийг илгэнэ. Хэрээ биш, яруу найрагч ганцаарджээ.
Үхмэл, нүцгэн мөчир дээр суугаа ганц хэрээ нэг л ер бусын, энэ хорвоогоос тасран одсон мэт сэтгэгдэл төрүүлдэг. "Орой намар", "Намрын үдэш" гэсэн утгаас дуусч байгаа зүйл, төгсгөл хан хийтэл, маш хурц үнэртэнэ. Хачин нууцлаг, ёроолгүй ангал шиг хязгааргүй уудам энэ амьдралыг ингэж мэдрэхэд үүнээс олон үг, урт найраглал хэрэггүй. Хамгийн чухал нь мөнхүү шүлгийг бичсэн оюун ухаан ахуй амьдралаас нэгэнт ангижирчихсан учраас л энэ хайку жинхэнэ дээд яруу найраг болж буй хэрэг. Хятадын сонгодог шүлгээс үүдэлтэй энэ хайкугаа Башё хоёр ч янзаар "зурсан" байдаг. Мөн л зэнгийн арга барилаар, цулгуй цагаан цаасан дээр хар бэхээр, бийрийн маш чөлөөтэй таталтаар. Нэг сайхан уужим амьсгаа аваад л агшин зуур буулгачихсан нь хараажаар илт байдаг. Нэг хувилбарт олон хэрээ, нөгөө хувилбарт ганц л хэрээ дүрслэгджээ. Энэ бэхэн зургийг Башёгийн гарын үсэг ч гэдэг юм билээ.

Зэнд нэвтэрсэн уран бүтээлчдийн хувьд хаана яруу найраг дуусч хаана уран зураг эхэлж байгаа нь, эсхүл хаана уран зураг дуусч яруу найраг эхэлж буй нь ер тодорхойгүй. Угаасаа тийм зааг огт байхгүй. Тэр утгаараа хаана яруу найраг, хүүрнэл зохиолын хил хязгаар байгааг ч тогтоох боломжгүй. Жинхэнэ уран зохиолд энэ ер чухал зүйл биш. Тиймээс дээрх яриаг Шики, Такубоку нарын шүлгүүд, эсхүл бүр Кавабата, Мишимагийн ямар нэгэн романтай холбон үргэлжлүүлж ч болно.
Үг хэлмэгц
Уруул жиндэнэ
Намрын салхи.
Зэн-буддистууд илүүц яриа шаардлагагүй гэж үздэг. Тэдний бусдад хэлэх бүх үг, бусдаас сонсох бүх үг цөм өөрийнх нь дотор бий. Тиймээс өөрөө дотогшоо л өнгийхийг чухалчилна. Зэнг ойлгосон хүний хувьд намрын салхи, дотор нь байгаа үг хоёр л бүхнийг танихад хангалттай. Тэр үгийг гаргаж хэлэх шаардлагагүй. Заавал ам нээж намрын жаврыг залгиж, голдоо хүйт оруулахгүйгээр хорвоогийн аашийг ойлгож болно.
Бурхан багшийн мэндэлсэн өдөр
Бугын бяцхан зоргол
Эхээс унав.
Энэ шүлгээр Башёгийн тухай яриатаа дуусгая. Бид хэн нэгэн хүнийг шүтэн бишрэхээрээ мах цусанд төрснийг нь хүртэл мартах шахдаг. Үнэндээ бодтой үзлээр харах юм бол ямар ч гэгээрсэн будда амьтан ургамлаас илүү дээгүүр заяатай бус юм. Зэн бол хэтийдсэн, жам ёсыг аль нэг тийш гуйвуулсан үзэл биш билээ. Башёгийн шавь нарын нэг Шико:
Чамд юутай атаархана вэ!
Гоо сайхны оргилд хүрээд
Унах юм чи, навч минь!
гэсэн байдаг. Яруу найргийн сэтгэлгээний өвөрмөц япон маягийн оргил бий болоход гол үүрэг гүйцэтгэсэн хүчин зүйл бол чухам зэн буддизм юм. Ихэнх хүмүүс хайкуг жирийн л цагаан үгс, гурван мөрт зураглал мэтээр ойлгодог нь үнэндээ зэн буддизмаас нь ангид ойлгоод байгаа хэрэг. Энгийн мэт хэлбэр нь чухамдаа энгийн гүнзгийрлийг агуулж байдгийг япончууд өөрсдөө ч тэр бүрий ухаардаггүй, тиймээс сүүлийн үед зарим залуус Башёгоос өмнөх түвшний гэнэхэн хайку зохиодог хоббитой болцгоосон тухай ч уншсанаа санаж байна. Башёг залгамжлагчдын нэг Бусон Ёса (1716-1783):
Цахилгаан цахихын зуурт
Хулсны навчнаас
Шүүдэр унах дуулдав...
гэж бичжээ. Энэ бол оюун ухаанд хоромхон төдийд зурсхийн цахих гэгээрлийн зураглал юм. Хорвоогийн утга учрыг гэнэтхэн олж харах ухамсрын ийм үзэгдлийг зэнд "сатори" гэж нэрлэдэг. Яруу найрагт ч ийм гялсхийсэн онгод онцгой чухал бөгөөд буй бүхний цаад учрыг зэнгийн үүднээс ойлгоход навч сэрчигнэх, шүүдэр унах үзэгдэл л хангалттай чухал өдөөгч болно. Алтан үеийн гурав дахь их яруу найрагч Исса Кобаяаши (1763-1827) зэнгийн гүн ухаанд нэвтэрсэн философич байв.
Цаасан хананы цоорхойгоор
Тэнгэрийн заадас үзэгдэнэ.
Юутай сайхан бэ!
гэж бичсэн түүний шүлгүүд зэнгийн гоо зүйг ойлгоход дөхөм лавлах болчихмоор санагддаг юм. Ханын чийрс урагдана гэдэг ахуйн ойлголтоор бол тааламжгүй явдал биз дээ. Монгол гэрийн бүрээс салмарахтай л ижил хэрэг. Гэтэл тэр уранхайгаас сая живаа оддын гэгээ гол мөрөн урсах мэт цавцайн үзэгдэнэ. Япончууд огторгуйн заадал, сүүн замыг "Тэнгэрийн гол" гэж нэрлэдэг. Хүний ахуйгаас байгаль хэдэнтээ илүү гоо. Үүнийг сэрэхгүйгээр яруу найргийн тухай ярилтгүй. Иссагийн өөр нэг хайку:
Ий-ийм сарны доор
Тариан талбайн мануухай
Жишим ч үгүй зогсох юм.
Энэхүү "ийм" гэдэг үгэнд маш өндөр өргөлт шаардлагатай. Яруу найрагч "хосгүй сайхан" гэдгээс ч илүү гайхамшигт утгыг илэрхийлэхийн тулд энэ үгийг хэрэглэжээ. Дэндүү сайхан зүйлийн өмнө бид хэлэх үггүйддэг шүү дээ. Тийм сайхныг гэтэл хэн ч анзаарахгүй бол...?!!! Тэр мануухай зүгээр ч нэг мануухай, гоо сайхныг сэрж мэдрэх чадваргүй хиймэл айгуус төдийхөн дүр биш биз. Биднийг жинхэнээсээ хүн байхад гоо зүйн өндөр мэдрэмж хамгаас чухал. Тийм сарны доор жишим ч үгүй зогсохгүйн тулд тэр. Зэн буддизмын хувьд эдгээр үгс миний тайлбар шиг утгыг агуулаагүй байх л даа. Мануухайг зэнд нэвтрэгчид дорд үзэхгүй. Мануухай ч гэсэн сарны доор зогсох эрх чөлөөгөөр бидэндтэй эн тэнцүү, магадгүй, туйлаас амгалангийн бэлгэдэл болохын хувьд бидэнд багшилж ч чадах нэгэн юм. Түүнийг жишим ч үгүй байна гээд хүнчилж шүүмжлэх нь утгагүй хэрэг. Гэхдээ л бид хүний сэрлээр шүлгийг уншиж гоо сайханд хүрч байна. Энэ бол яруу найргийн аугаа чанар билээ

Monday, October 01, 2007

xvxv

том эгчийн хүүхэд гадагшаа сургуулид явсан юм..тэгээд очсон газрынхаа тухай сониныг надад бичсэн нь::
....надтай хамт МГЛ оос 6 оюутан ирсэн..бүгд аймаар хөгшин..24-25 тай ....гэнээ...кэкэ

24 тэй хүүхэд шал хөгшин болохоор 30 тай би одоо юу болхийн болж бнаа???кэкэ...хальт шоконд оров гсн...нээрээ 18 тай хүүхдийн нүдээр харахад би ми одоо асар зөнөг харагддаг бх даа..