Wednesday, March 24, 2010

цай уух зуур

..энэ арал дээр хавар болох гээд ч байгаа юм шиг , буцаж өвөл болох гээд ч байгаа юм шиг..манай хүүхдийн хаварын хаварт эхэлдэг цэцэг навчны харшил нь эхэлчихсэнийг бодоход хавар болчихсон ч байгаа юм шиг.. байгал дэлхий нэг иймэрхүү...өвөл дууслаа гээд баярлаад авдарныхаа ёроолд хийсэн хурган дотортой улаан палаажаа буцаагаад гаргаад тавичлаа..юмыг яаж мэдэхэб..

..орой унтахын өмнө ширээний гэрэлнээс бусад гэрлээ унтраагаад, өрөөгөө бүүдгэр дээр нь 「тавиж」 байгаад халит ном сэтгүүл эргүүлэх, эсвэл нэг кино эхлүүлж үзэж байгаад 「тасардаг」 уламжлалтай билэ.,өчигдөр Москвагаас нилээн олон DVD авч ирсэнийгээ зэрэгэцүүлж байгаад маш их хорхойсч авсан Михалковын 「Наранд зүдрэгсэд (утомлённые солнцем)」 г тавиб..оросоос авсан орос киноны DVD байтал хүмүүс нь францаар яриад унадийм даа..орос хэл сонгох боломжгүй, ядахнаа субтитр байхгүй..франц хэл дээрхи хувилбарыг нь л сайн уншилгүй аваад ирсэн болтой юм..хмм...уул нь энэ киног үзчихвэл Михалковыг бүгдийг нь үзсэн болчих гээд байдаг....
за тэгээд юу ч гсн гээд Күросава Акира гийн「Там, Диваажин(天国と地獄-high and low)」 эхлүүлсэн чинь бишдэв.. /түүний 15 киног нэг багц болгосныг 15 дойлуур орчимоор авсан юм/..юун унтах..нойр сэргээд, кино дуусчаад байхад өглөө 4 хүртэл унтаж чадахгүй балрав..тэр байтугай үргэлжлүүлж зүүдлээд байсаныг бодход надад их хүрсэн юм уу да... бүүр нэг хүний дотор арзагнатал хийж чадсан кино..унтах гэж байсан хүнийг бүхэл бүтэн 3 цагийн турш жорлон ч оруулахгүй тушиж чадна гдг бас л авяас шүү тиймаа??
Мүраками гийн нэг зохиолын /али зохиол дээр бсаныг нь таг санажээ/ баатар , ном сонгож уншихдаа нэг шалгуурыг баридаг.. тэр нь, номын зохиогч нь нас бараад дор хаяж 50 жил өнгөрсөн байх ёстой гсн зарчим..Одоо амид буй зохиолчидын юунд нь итгэж унших юм бэ???...гэж асуудаг...тухайн үед,хэхэ,гэсхийгээд өнгөрч билээ,,дан хуучины кино түүж үзээд бсан чинь одоо бол ойлгож болохоор ч юм шиг..

...номыг хэдэн настайдаа унших вэ гэдэг бас их чухал асуудал бололтой..Дориан Грэйн хөрөг ийг би 20 орчим насандаа анх удаа уншиж билээ...1)ямар ч сэтгэгдэл төрүүлээгүй,2)огт ойлгоогүй.. эвшээлгэн байж талд нь хүргээд хаясан ..тэр үед зохиогчийг нь гэй гэж мэдээгүй явсан, тэр байтугай би өөрийгөө хүлээн зөвшөөрөөгүй, шүүгээндээ байдгаараа нууугдаастай(closet gay), дээр нь хүнтэй хайр сэтгэлийн асуудлаар гүнзгий харилцаанд орж үзээгүй бсан зэргээс болсон байх..лаг гаргалгаа хийдэг гэнээ..:)
харин одоо уншихад??? ваууу!!жинхэнэ эсэргүү гэж түүнийг л хэлэх байх..хүний амидрал, хайр дурлал, гэрлэлт, нөхөрлөлийн тухай бас урлаг, гоо зүйн тухай гашуун боловч үнэн үгс..тархи руугаа өрөмдүүлж буй юм шиг л болж байгаа юм чинь..ийм хэллэг яг тохирно..120 жилийн өмнө байтугай, одоо ч хангалттай эсэргүү, нийтийн ёс суртахуун, мораль гэж нэрлэдэг зүйлстэй зөрчилдөхөөр зүйлүүд..тэр,2010 оны монголд амидарч бсан бол али хэдийн Даяар монголынхонд зодуулсаан...кк..эмэгтэй хүний тухай ишлэл хэсгүүд нь,зөвхөн гэй хүн л ээмэгтэй хүмүүсийн талаар ийм синикал байдлаар, хөндлөнгөөс харж хүйтнээр бичиж чадах болов уу гэмээр нэг тиймэрхүү, фэминист хүмүүс уншвал боож үхэхээр,Мишима Юкио гийн Хориотой өнгө дээр гардаг дүрслэлүүдтэй төстэй..мань эр Вайлд ажаагаас санаа авсан болов уу, эсвэл түүний санааг өөрийнхөөрөө давтсан болов уу.....Английн үзэсгэлэнт саран гуа намайг төрүүлсэн ижий маягийн магтуунууд энд огт үгүй..

..англи хэл дээр гардаг Чайна дэйли( онгоцонд тарааж байсан юм)сонинд бичсэнээр бол, Хятадын эрдэмтэд эх газрын хятад дахь гэй хүний тоо багаар бодоход 36-48 сая гэж тооцоолсон байна..мөн хятадын гэй хүмүүсийн интэрнэт дахь орон зай болох www.danlan.org хуудас нь 1 сая гаруй бүртгүүлсэн хэрэглэгчтэй аж.(нийтлэл нилээн урт бсан ба энэхүү danlan.org site д ажилладаг 2 залуутай хийсэн ярилцлагыг нийтэлсэн байсан)..бас л аймаар их тоо шүү тээ?..нийт хүн амын багаар бодоход 3 % гээд, хүн amaa тооцоолоход хялбараар нь 3 сая гэвэл, Монгол улсад 100 мянга орчим лэзбиан,гэй,бай,транссэкшүал хүн ам бий гсн барагцаа тооцоо гарна..үүнд хүмүүс итгэхгүй л байх л даа..гэй орчины хамгийн хэцүү нь энэ..нүдэнд харагддаггүй далд байдаг болохоор барицгүй...жишээ нь манай ээж эгч нар бол өөрийнх нь хүү, дүү нь гэй гэж мэдэхгүй л яваа..зурагтаар гамбуушийиг гарахад, өөрийнх нь хайртай хүү нь гэй гэж мэдэхгүй болохоор , заваарсан юм гээд сууж байж ч болох.. миний блог ийг яг одоо уншаад сууж байгаа таны аав чинь,ах чинь, хүү чинь, дотны найз чинь,магадгүй хань чинь ч гэй хүн байж болно..та л мэддэгүй болохоос...гэй хүн гэхлээр тэнгэрээс унаж, цэцэгнээс ургаагүй болохоор хэн нэгний хувид,аав нь ах нь,амраг нь байж л таараа...дээр нэг эмч монголд 1500 орчим гомо байна ч гэх шиг сонин юм ярисан бсан..арай ч дээ тээ? ямар улаан номонд орох гэж байгаа хулан, мазаалай биш дээ.кэкэ...

Tuesday, March 16, 2010

бөөжин 3


энэ бодвол шүдний эмнэлэг байх тийм үү..:)хажууд нь ам, хөндий гсн ханз харагдана.. бодвол 「ам болоод амны хөндий дэх элдэв эмгэгийг байцаан шалгах газар」гэж байгаа байх..

Бээжингийн үндэсний тэатр т(National Grand theatre-эхний тэмдэглэлийг үзнэ үү) орж үзмээр санагдаад очилоо..нэг Бээжин дуурь, бас Мао даргын амидралыг харуулсан болтой нэг жүжиг, бас Штутгартын тэатрын аялан тоглолт байна..хамгийн үзүүштэй нь гээд Лар Любович ийн бүжигийн компанийг сонголоо...

тэатр шинэ,орчин үеийн, гэхээсээ илүү ирээдүйн тэатрын өнгө төрхийг тодорхойлохуйц хачин гоё,тоглолт сайхан...гэвч...даанч.. үзэгчид бол үнэндээ хэцүү..
тэатрын уламжлалгүй, үзэгчид нь бэлтгэгдээгүй газар хичнээн гоё тэатр байгаад яах билээ..зүйрлэвээс сумын төвийн хөлөөвт баахан уурхайчид ажилын хувцастайгаа Аватар үзэхээр ороод ирэв үү гэмээр...

гадуур хувцасаа /ихэвчлэн бараан голдуу өнгөтэй пөөнөгөр хөвөнтэй болон өдөн хүрэм байна/ өлгүүрт өгөлгүй тэр чигтээ ороод ирнээ..Бээжин яг манай УБ шиг угаартай болохоор сайхан нүүрс үнэртэнэ..орж ирээд нэг нь сансарт нөгөө нь газараас хоорондоо яриж байгаа юм шиг чанга орилж ярина.. гэрэл унтарч бүжиг эхлэх боловч..эхний 20,30 мин ,мин тутамд нэгээс 2 хүн хоцорч орж ирээд суудлаа олох гээд гар утасныхаа гэрлээр гэрэлтүүлээд таг болчих юм...тэгснээ шоржингнуулаад нэг юм задлаад идэх юм .бодбол чипс мипс л бололтой..би наана нь юм үзэх гсн биш бөөн бухимдал...тэрнээс болж хашраад дахиж бээжинд юм үзээгүй.....энэ тал дээр манайхан ч хятадуудыг бас хэлэлтгүйг мэднэ л дээ...

номын мухлаг тутамд энэ хүний зураг харагдсан..бодвол Хятаддаа нэртэй бас нэгэн зөн билгийн тулаанч,ирээдүйг нэвт харагч байх..гснээс аль улс үндэстэнийх байхаасаа үл хамаараад мэргэн түргэн хүмүүс яагаад ийм хулхи царайтай харагддаг юм бол??кк...эсбэл ийм байх нь төлөгч байх нэг нөхцөл үү??

Ли багш гээд хоолны сүлжээ.. KFC гээс санаа авсан юм шиг байлээ..

Янжин хэмээх хятад пийжүү..Чинтао гоосоо арай хямд..замын турш энэнтэй л нөхөрлөх шив..


Монгол кинонуудад олноор дүрслэгддэг сонгодог луухаан төрх...хоолны газарынхаа өмнө зогсоод хоолны цэс болоод амт чанарыг нь уянгалуулж өгнө шүү дээ..манай микроны жолооч нартай жоохон төстэй...

Friday, March 12, 2010

аар саархан

амисгалсан агаар болгоноос хавар үнэртээд сайхан өдөр байноо...гснээс ай под капут болсон..нэг тал нь сонсогдохоо боличихоор чихэвчинд байгаа байх гээд шинэ чихэвч авсан боловч нэмэргүй...Apple store орсон чини 「ай под засвар авдаггүй юм..эвдэрсэн бол шинийг авахаас ондоо аргагүй 」 гэнэ..засвар авдаггүй юм бол та нар яах гэж support centre гэж худлаа юм ажиллулж байдий?? энэ тэр гэж жаал томорчоод ирлээ.. кк.. шинэ ай под авах уу, эсвэл ай фоон болгож солих уу гээл эргэлдээд л сууж байна...ай фоон болгохын тулд гар утасны опэратороо солих хэрэг гарна..хэрвээ тэгэх юм бол 2 жилийн гэрээгээ гүйцээлгүй цуцалсан учир алданги төлнө гээд асуудал бас байна..

монгол руу захисан номнууд ирэв..По даргын, блог дээрээ танилцуулаад байсан Оскар Вайлдын Дориан Грэйн хөрөг/Oscar wild-The picture of Dorian gray/ монгол хэл дээр гарчээ..уул нь О.Чинбаяр гээд мэргэжлийн хүн орос хэлнээс орчуулсан болтой..даанч орчуулга гэж үнэндээ авах юм алга..хайран номыг үнэндээ яиран болгожээ..хэрвээ Оскар вайлд ажаа өөрин номын монгол орчуулгыг харж чаддагсан бол арай ч дээ л гэх байх даа...бас Жэймс жойсын Үлисс/james joyce -Ulysses / ийн монгол орчуулга ирэв..даанч орчуулагч нь бас л энэ хүн байхаар сонирхол бууураад хойш нь тавичихаад байна...
харин Нэпко хэвлэлийн газраас гаргасан Э.Радзинскийн Сталин(Болдоо) гэх номыг Баабар агаа тасархай орчуулжээ...уул ном нь ч асар сонирхолтой бичгдсэн ном байлаа.. монголоор орчуулсан ном атал утгыг нь ойлгох гэж толгойгоо гашилгах шаардлагагүй уншихад асар урамтай байлаа...орондоо, хоол идэхдээ, жорлонд, галт тэргэнд ухаангүй уншсаар 2 боти номыг дор нь дуусгачихав..зөвхөн Сталин төдийгүй Орос орон,соц,кап нийгэм, дэлхин хувисгал, большэвик, мэньшэвик,эсер, баруун зүүний нугалаа, гитлэр, жүүдүүд гээд ер нь л 20 р зууны түүх сонирхдог хүн заавал уншууштай...

Wednesday, March 10, 2010

Бээжин 2

Бээжингийн төв талбай -Тэнгэрийн амгалан хаалга(Тэн ань мэнь) дахь Мао даргын хөрөг..Зүүн талд нь БНХАУ мандтугай! баруун талд нь Даян дэлхийн ард түмнүүдийн эв нэгдэл бадартугай! гсн танил уриа хаджээ
Минь,Чинь улсын хаадын ордон болох Хориотой хот(紫禁城) дахь жорлонгийн бичээс: Урагш ганц алхам алхаад бие засчих нь соёл иргэншилд нэг том алхам ойртсон хэрэг болно!!бодвол хятад эрчүүд хол зогсчихоод гадуур нь үзэж тараад бдаг болтой..ер нь хятадад энд тэнд жорлонд орохоор байнгын орон тооны хүн хараад сууж? зогсож байх юм билээ...зөв бие засч буй эсэхийг хянах, мөн бохирдвол үтэр даруй цэвэрлэх давхар үүрэгтэй байх..

манжийн сүүлчийн эзэн хаан Пу И гийн холбогдолтой үзмэрийн хэсэг /хориотой хот/. энэ хүний амидралаар хийсэн Бэртолуччигийн кино байдагийг бүгд мэдэх байх..энэ англи хэлний хичээлийн дэвтэр болтой..үгийн дуудлагыг/утгыг биш/ монголжин манж үсгээр тэмдэглэсэн байгаа нь содон харагдаж байв..(манжууд монгол үсгийг зээлдсэн болохоор монголжин манж хэмээв)

энэ бас арай гайгүй өөртөө таарсан хэмжээтэйг өмсчээ..ажаад байхад хятад цэргүүд дандаа өөрөөсөө дор хаяж 2-4 хэмжээ томдсон болов уу гэмээр элбэгдүү шинэль өмссн харагдсан..элбэг шинэль дулаахан байдаг юм уу эсвэл энэ оны моод тийм байсан уу сайн ойлгоогүй..аа, тийм Бээжинд гэрлэн дохионууд, солигдоход хэдэн сэкүнд үлдсэнийг тоогоор харуулдаг нь их зүгээр юм билээ..

бээжингийн эрээвэр хураавар бодлууд

Бээжин гээд нэг хот байх юмаа..Баригдаж буй байшин барилгыг нь харахаар нээг их том хот ч юм шиг, амидарч буй хүмүүүс болоод бусад зүйлийг нь харахаар, манай нэг найз Лос анжэлэс ийг 「большая деревня」 гэж билээ,энэ тэгэхдээ арай ондоо утгаар хэрэглэсэн л дээ, найман зүгтээ налайгаал ямар ч том хотын шинж байхгүй гэж бсан, тэрэн шиг томооохон тосгон ч юм уу гэмэээр...ямартаа ч эхнээс нь../pic.1.уламжлалт фүүтоны гудамж/

өөрчлөлт
Би уул нь 10 жилийн өмнө энэ хотод анх очиж байсан юм..тэр үетэй харицуулахад бас нилээн өөрчлөгджээ..нилээн олон шинэ барилга , мэтроны шугамууд нэмэгдээд, юмны үнэ ч багагүй өсч, хүмүүс нь өөртөө итгэлтэй болцгоочихож..манай хятад улс бла бла, Японы эдийн засгийг энэ жил гүйцэж түрүүлж буй бла бла, муусайн амэрикүүд юу юм бэ бла бла г.м...нөгөө айхтар 「Ни хао жорлон」нь хотод үзэгдэхэ болиж..10 жилийн өмнө намайг соёлын шоконд оруулсан зүйл..кк.. хаалгагүй, хажууд хүнээс тусгаарлах хашлага үгүй нийтийн жорлонгуудыг егөөдөж нэрлэсэн нь тэр..хотын төвийн нилээн олон фүүтон(futon-mанайхаар бол гэр хороолол маягийн хятадын уламжлалт сууцны соёл) гадны жуулчидад зориулаад засаад янзалчихаж.. цэвэрлээд, жорлон бариад, таних тэмдэг тавиад, бар рэстөран,мөн жуулчидад зориулсан хямд буудлууд пиг шавсан байх юм. такси,зочид буудал гээд үйлчилгээний газрын хүмүүс англиар ярихыг ихэд мэрийхээр барахгүй, 「бараг」л яричихаж буй хүмүүстэй нилээн олон таарав..манай өвөрлөгч найзын тайлбар:Олимпикийн наадамын ач..pic2. Sanlitun Soho

Бэйжин хэмээх үг.
Бэй+жин гэж умард нийслэл гсн үг..Өмнө зүгт нь Нанжин(өмнөд нийслэл) гэж бас байдгийг бүгдээрээ мэдэх байх..инээдтэй нь Токио гсн ханзыг хятадаар дуудвал Дунжин гдг юм байна..:)..Зүүн нийслэл гсн үг...тэгэхдээ энэ нэр хятадтай хамаагүй л дээ..япон дотроо баруун(кансай), зүүн(кантоo) гсн нутагт хуваагддаг..тэрнээс салаалсан нэр...Бүүр хадуурахад, манайд Квантуны арми гээд байдаг нэр томиёо нь уул нь Кантоо арми(関東軍) гсн япон үгний орос дуудлага...Кантоогийн Тоо Тоокиогийн Тоо 2 нэг үндэстэй гсн үг.тухайн үед Японы эзэмшилд(хяналтад) байсан Ляо дуны хойгийг японд зүүн муж гэж нэрлэж бсан бөгөөд тэр бүс нутгийг хамгаалах арми гсн утгатай. за за хадуурах нь..

Air china
онгоцны бүхээгээр байн байн 「ши ши мэн вү ши мэн」「дунжин бээжин」 гээд бсан..эхнийх нь Ноёд хатагтай нараа гсн үг юм шиг байлээ..:).би ингэж сонссон.арай ондоо байж магадгүй шүү...эхэндээ Анхаараарай,анхаараарай гэсэн үг байх гэж таагаад байсан чини арай биш бсан..гснээс Air China үнэхээр гомдмоор жоохон хоол өгнөө.. миний өлсгөлөнг хагасыг нь ч дарж чадаагүй гээд бод..хаширсан хүн гэж хаширсан хүнийг хэлнээ гэж, Бээжин Москвад суухдаа би баахан идэх юм бэлдэж онгоцонд ороод байгаам биш үү..

2. миний муу салбаак цүнх зүгээр гараад ирсэн мөртөө Луй Витон ы цүнх болохоор ийм тусгай? саванд гарч ирж байгаам даа..бас л алагчилж байгаам шүү..кк

монголын эрлийз??цаг агаараасаа болдог юм уу эсвэл угаас умардын нүүдэлчин ,малчин үндэстэнүүдтэй олон зуун дамжин цус холилдсон болохоор тэгдэг юм уу умард хятад хүмүүс/уул нь ч хятад гэж үндэстэн дэлхий дээр байхгүй л дэ.хан үндэстэн, хятад улс бий/ өмнө зүгийнхээ жинхэнэ 「ориг」хятадуудаасаа нилээн ондоо харагдах аж ..яс томтой, байж бариж байгаа нь яг монгол юм шиг хүнтэй Бээжинд их таарах юма.өмнө зүг рүүгээ бээтнам ч юм шиг турихан хүмүүс олшироод явчихдагийг бүгдээрээ мэдэх байх.тэрхeн зуур,「даяар Хятад」 хөдөлгөөнийхөн тэднийгээ, муусайн монголын эрлийзүүд энэ тэр гэж ад үздэг болов уу гсн хөгийн бодол толгойд халит эргэлдэх ажээ.. ер нь монгол хэл,соёлоо мартаад хятад соёлд ууссан ч гэлээ өөрийн identity г монгол гэж тодорхойлдог хүн зөндөө бий..тэднийг манайхан хятадын эрлийз гэж цааш нь түлхэлгүй, хятад дахь монголын эрлийз гэж өөриймсөж болдоггүйм болов уу??..