Monday, September 22, 2008

butsu butsu

юм юм давхцаад бага зэрэг сэстрээстэй..

хэдэн газар судалгааны мөнгө горилж төсөл бичсэн юм..миний судалгаа хичнээн хэрэгтэй бөгөөд, өвөрмөгц, урид өмнө хэн ч зориглож бариж аваагүй хосгүй сэдэв болох тухай , ер нь л энэ судалгааны үр дүнгээс дэлхийн ирээдүй хамаарах тухай ойлгуулах гэж нээрээ үйлээ үзжийнаа,..lol..ямар ч байсан бичээд явуулчлаа..

...дэбээл элчин ашгүй бийзийг маань гаргаж өгөх нь шиг байна...пасспорт хурааж аваад наян жил таг болох юм..өнөөдөр утасдаж , яг хэзээ гарах, гарахгүй бол пасспортоо буцаагаад авчий, болих л гүй юу гэж томрох гсн чинь маргааш ир гэнээ.. кк..хятадад очоод нэг хулхи амэрик пасспорт хийлгүүлээд ирэхиймсан..ийш тийш явахад бийзгүй амар байхгүй юу..Майкл Баябага гээд нэр авчий..

..хуучин камэр маань эвдэрсэн тул шинэчлэв..сүүлийн үеийнх чинь ямар ч хэрэглэхэд хялбар болсийм..би хүртэл ойлгоод дор нь хэрэглэж болоод байна.....ямар ч айхтар тод гардий..хэдэн батга болоод сэвх үрчлээг маань дурайтал харуулж байх юм..халит санаагаар унаастай..:(

Thursday, September 18, 2008

Аюурын яриа

Зохиолч Аюурзана миний дотроо хүндэлж явдаг цөөхөөн монгол хүмүүсийн нэг..магадгүй, хүндлэл хүлээвэл зохих жинхэнэ хүмүүс нь манайд ил гардаггүй, чимээгүйхэн , олны тоосонд дарагдаж амидардаг болохоор тэр байх..монгол бичигийн тухай, одон мэдалийн тухай, гэрлэлтийн тухай(над шиг хүмүүс тэр хүнгүйгээр амьдарч болмоор байвал, хэзээ ч гэрлэдэггүй юм..⇒үр удам үлдээх 、эсвэл бүгдээрээ л гэрлдэг хорвоогийн жам бла бла биш...) ..санаа нийлж байна..

эх сурвалж:www.mongolnews.mn

Ж.Мөнхзул гэдэг сэтгүүлчийн авсан яриа/хаа очиж сэтгүүлч нь мангар биш юм..сүүлийн үед манай сонингууд дээр хүнээс яриа авахдаа нэг л төрлийн домбоо асуултууд асууж, нөгөөдүүл нь ч адилхан юм хариулах юм..жишээ нь:
асуулт:та хайрыг юу гэж боддог вэ?
хариулт:хайр уу?? маш ариун зүйл гэж боддог..
асуулт: та багадаа ямар хүүхэд байсан бэ?
хариулт: номноос салдаггүй хүүхэд байлаа...гэх маягийн..кк

Г.Аюурзана: Би шагнал бодож явдаг хүн биш

-Таныг саяхан нэг тэмцээн билүү уулзалт, цуглаанд яваад ирсэн гэж дуулсан. Энэ талаараа ярихгүй юу. Нөгөө жил бүр очдог Айовагийн их сургууль руугаа яваад ирсэн үү, эсвэл...
-Аа, Македонд болдог Struga Poetry Evenings хэмээх яруу найргийн их наадамд явсан тухай “Өдрийн сонин”-д тэмдэглэл нийтлүүлснийг хэлж байх шиг байна. Олон улсын шүлгийн тэмцээн гэж байхгүй шүү дээ. Янз янзын хэлтэй яруу найрагчид уралдаад, нэг нь түрүүлж байвал ёстой онигоо болох байлгүй. Харин яруу найргийн их наадмууд энд тэнд олонтаа зохиогддог. Зэрэглэл зиндааны хувьд мэдээж янз бүр. Стругад болдог тэр наадмаас жил бүр нэг яруу найрагч “Алтан титэм” гэдэг шагнал гарддаг. Одэн, Нэруда, Бродский, Хини, Мёрвин гээд аугаа хүмүүст тэр шагналаа өгч байсан болохоор энэ наадам нэлээд дээгүүр түвшнийхэд тооцогдоно. Айовад зохиолчдын ямар нэгэн цугларалт болдог гэж зарим хүн ойлгосон юм шиг байна. Тэндхийн их сургууль орон орны мэргэжлийн зохиолчдыг хамруулдаг хөтөлбөртэй юм л даа. Дэлхий дээрх хамгийн олон зохиолч амьдардаг хот гэгддэг Айова-Ситийн орчин нь өөрөө их сайхан. Харин намайг жил бүр тийшээ очдог гэж чи хэнээс дуулав аа? (инээв)

Ер нь намайг ийш тийшээ явсныг хүмүүс ихэвчлэн аян замын тэмдэглэлээс маань мэддэг. Аян замын тэмдэглэл гэдэг бол сэтгүүл зүйн онцгой сайхан төрөл төдийгүй, уран зохиолын нэгэн өвөрмөц бичвэр юм. Дашрамд хэлэхэд намайг ийм маягаар гадаадын хөтөлбөрүүдэд оролцоод байхаар манай зохиолчид Аюур л ганцаараа зохиолчдын хорооны мөнгөөр зугаалаад байна гэж боддог бололтой юм билээ. Үнэндээ бол цаад газруудынх нь зардал, нэр заасан урилгаар явж байгаа. Зохиолчдын Хорооныхон ч энэ тухай сониноос л мэддэг.

-Шүүмжлэлд хэрхэн ханддаг вэ? Таатай биш байх гэж бодлоо. Яагаад гэвэл та яг жилийн өмнө өөрийгөө орчин үеийн шинэ сэтгэлгээний түвшинд бичиж байгаа хүмүүсээс хамгийн мундаг нь гэсэн байсан. Одоо энэ бодол чинь хэвээрээ юу?
-Өөрөөсөө доогуур хэмжээний хүмүүст шүүмжлүүлэхдээ хэн ч дуртай байдаггүй. Харин өөрөөсөө илүү хүний үгийг анхаарч сонсох л хэрэгтэй. Зарим хүн зүгээр л чулуу шидэхийн тулд уран зохиолыг бамбай болгон ашигладаг. Зарим нь ойлгох хэмжээ дутсандаа буруу бичдэг. Цөөхөн ч гэсэн зарим хүн юу мэдэрч ойлгосноо бичсэн байдаг. Үүнийг ялгаж салгахад хэцүү биш. Ер нь шүүмжлэл гэдэг бол жинхэнэ түвшиндээ маш чухал урлаг юм. Уран зохиол огт мэдэхгүй хүн мэддэг царайлаад цэцэрхэхийг шүүмж гэхгүй шүү дээ. Ухаан муутай хүн урагшгүй юм хийхийг алийг тэр гэх вэ. Тиймээс тоодог ч үгүй. Харин өөрийгөө хамгийн мундаг нь гэж хэлснээ даанч нэг санахгүй байх чинь. Зөвхөн үнэнийг ярьж, үнэнийг бичиж байх л сайхан, тийм биз? Сурвалжлагч хүний хувьд ч гэсэн анхаарал татсан яриа авахын тулд заавал этгээд, өдсөн асуулт тавих шаардлагагүй шүү дээ.

-Би нэгэн гадаад хэлний мэргэжилтэн хүнээс “Төрөлх хэлээрээ ярьж, бичиж байхдаа дунд нь гадаад үг хэрэглэх маш бүдүүлэг явдал” гэж сонссон юм. Таны зохиолууд дунд орос, англи шүлгийн мөр, ишлэл хааяагүй. Яагаад эдгээрийг хэрэглэдэг юм бэ?
-Хэл бол хүний сэрэл мэдрэмжээ илэрхийлэх багаж хэрэгсэл шүү дээ. Тэр сэрэл мэдрэмж хэр зэрэг хурц, гүн байгаагаас хэлний гоо зүйн цоо шинэ ойлголтууд төлөвшиж, яваандаа энэ нь уран бүтээлчийн дотоод ертөнц рүү уншигчийг хөтлөх зам болдог. Миний аль нэг баатар харь хэлээр ярих хэрэгтэй үед би орчуулж, амтыг нь сулруулаад яах юм бэ? Надад тийм эрх ч байхгүй. Товчхон хэлэхэд, хүн чамирхаж харь үг хавчуулан ярих, зохиолын дотор гадаад үгээр илэрхийлсэн хэсэг байх хоёр бол тэс ондоо ойлголтууд л даа.

-Та хэр эмзэг хүн бэ? Миний бодлоор та уран зохиол, уншигч хоёрын харилцаа, хамаарал, ойлголцлын сөрөг тал дээр их эмзэглэдэг юм шиг санагдсан. Номныхоо ард тайлбар бичээд л. Эсвэл энэ нь хүмүүс зохиолыг чинь уншаад ойлгохгүй байх вий гэсэн айдас уу?
-Номын арын тайлбар бол эмзэглэлтэй ямар ч хамаагүй. (инээв) Энэ бол Монголд анх удаа тайлбартайгаа гарсан роман. Зохиогчийн далд санааг ил болгох, нэгэн талдаа шинэ оролдлого гэх юм уу. Уншигч эхлээд өөрийнхөөрөө уншина. Дуусмагцаа зохиогчийн санааг уншина. Энэ нь сонирхолтой төдийгүй эцэстээ нэгэн цогц болдгоороо бас л уран зохиолд нэмэртэй зүйл. Зохиолч хүний ердийн л эрэл хайгуул.

-Орчуулгын зохиолууд олширч байна. Та ч гэсэн эхнэртэйгээ хамт орчуулдаг. Хэд хэдэн хэлний хөрвүүлэг дамжсан бүтээл орчуулахад утга санаанд нь өөрчлөлт орох эсвэл орчуулга чанаргүйдэх аюул бий болов уу? Манай хэлэнд гэхэд л яаж ч орчуулаад утга нь яг таг гардаггүй үгнүүд байдаг гэж дуулсан.
-Утга зохиолын орчуулагч хүн хоёр чухал чанарыг зайлшгүй эзэмшсэн баймаар. Нэгдүгээрт, уран зохиолыг мэдэрдэг, хоёрдугаарт эх хэлээрээ сайн найруулж бичдэг байх ёстой. Монгол хэлээ сайн мэдэхгүй нөхөд орчуулга хийдэг болсонд заримдаа харамсдаг. Хэл дамжуулахын хувьд бол, манайхан нэгэн үе ганцхан орос хэлээр дамжиж л дэлхийн утга зохиолын зах сэжүүрт хүрсэн шүү дээ. Жишээлбэл, “Зуун жилийн ганцаардал” романыг Аким гуай испаниас биш оросоос орчуулсан. Сайхан л орчуулга байгаа биз дээ? Нөгөө асуултын хувьд бол, монгол хэлэнд орчуулж болохгүй, утга нь буухгүй үг гэж огт байхгүй. Буухгүй л байгаа бол орчуулагч молхи болоод тэр. Орчуулгын зохиолууд олширч байна гэж чи сая хэллээ. Үүнд муу юм байхгүй шүү дээ. Аль болох л олон ном орчуулагдаж, хүн төрөлхтөний оюун санааны сор шимээс Монголчууд хүртэж л байвал сайхан хэрэг.

-Монгол хэл мөхөж байгаа хэлний тоонд ороод байгаа. Энэ бол үндэсний аюулгүй байдлын хэмжээнд яригдах зүйл. Таны бодлоор эх хэлээ аварч үлдэхийн тулд хэн, юу хийвэл зохистой вэ?
-Хэлийг амьд байлгадаг ганцхан зүйл байдаг юм. Амьд, жинхэнэ түвшний уран зохиол. Хэл шинжлэлээр ч биш, хуулиар ч биш, хүн амын тоогоор ч биш, эдийн засгийн өсөлтөөр ч биш, амьд, сайн бичигдсэн номуудаар хэлний дархлааг бэхжүүлдэг. Хэлээ амьд хадгалах бас нэг чухал зүйл нь монголчуудын хувьд бичиг үсэг байж мэднэ. Өнөөдрийн хандлагаар бол, хэдэн том дарга уншиж чадахгүй болчихоос айсаар байгаад бид үндэсний бичгээ хэзээ ч сэргээхгүй сөнөөх нь шиг байна. Монгол түмний оюуны асар том соёл одоо арьсан урлал чимэглэдэг хээ төдий л үлдэх гээд байх шиг. Явж явж монгол үндэсний бичиг үсгийг хадгалсан цорын ганц улс нь Хятад болох нь ээ. Өвөрмонголыг би хэлж байна. 4-5-р ангийн хүүхдүүдэд монгол бичгийн хичээл зааснаар тэр бичгийг авч үлдэхгүй. Түүгээр ном зохиол бичиж, хэвлэж, төрийн хэмжээнд албан ёсоор хэрэглээгүй цагт ч... Ээ дээ... Энэ миний санаа биш, олон сэхээтэн үүнийг мэдэрч байгаа. Гэтэл зарим эрдэмтэд латин үсэгт оръё ч гэнэ үү, элий балай юм яриад эхэлчихсэн, мөд хэрэгжүүлэх сураг дуулдаад байна.
Өөрийнхөө бичгийг үгүй хийж хаячихаад, одоо буцааж сэргээе гэхийнхээ оронд өөр нэг гаднын бичиг ахиад нэвтрүүлнэ гэдэг хаанаас явуулж байгаа хорлон сөнөөх бодлого юм бэ? Эцсийн дүндээ үндэстэн гэдэг ойлголт хэл, соёл хоёр дээрээ л тогтдог. Нүүдлийн соёлоо бид одоо устгаад барж байна. Ганцхан Улаанбаатарт л гэхэд уурхайчдад хөөгдөөд бэлчээргүй болсон малчид нүүж шаваад, энэ хонхорт 1.2 сая хүн шахалдаж сууна. Одоо тэгээд бичиг үсгээ латинчлаад... энэ янзаараа гурван үе өнгөрөхөд ханз үсэгт шилжих байлгүй.

-Хэлснийг сонсох, бичснийг уншихаас илүү илэрхийллийг үзэх нь сэтгэл хөдлөм байдаг. Тиймээс дэлгэцийн урлаг, тэр дундаа кино асар хүчтэй хөгжиж байна. Хэзээ, хэнд өгсөн ярилцлага гэдгийг тань санахгүй байна л даа. “Зарим киноноос уран, гоё санаа хараад атаархдаг” гэсэн байсан. Хамгийн дуртай кино чинь ямар кино вэ? Яагаад?
-Кино бол шинэ цагийн утга зохиолын нэг гол жанр, хамгийн нийлмэл постмодерн амьсгал нэвчсэн урлаг шүү. Даанч ганцхан манайд л огт хөгжихгүй юм. Хамгийн дуртай кино гэхээр яг тулгамдаад санаанд орохгүй байна аа. За тэгээд өчнөөн дөө, өчнөөн . “Загалмайлсан эцэг”, Бэргманы “Шивнээн, чарлаан”, “Америкт нэг удаа”, “Парадизо кинотеатр”, “Форрэст Гамп”... Оросын Бортко гэдэг найруулагч Достоевский, Булгаков зэрэг сонгодгуудын романуудыг яг бичигдсэн янзаар нь кино болгоод явна лээ. Заримаас нь үзсэн. Үнэхээр гоё байсан.

-Социалист нийгмийн үед та бараг хүүхдээрээ байжээ. Гэвч таны зарим зохиолд тэрхүү нийгмийн системийг ихэд буруутгасан өнгө аяс бүхий утга санаанууд гардаг. Юу тэгж бичихэд хүргэдэг юм бэ?
-Тэр үед л манай уран зохиолд гай тариад байгаа өнөөдрийн бүх төөрөгдөл, завхралын үр үндэс тавигдсан юм шүү дээ. Жирийн гуталчин, төлөвлөгөө нормоо биелүүлээд явдаг тээврийн жолооч, мөрөөрөө мал дагасан малчдад социализм сайхан нийгэм байсан байж магадгүй. Өөрийн гэсэн бодолтой сэхээтэн, тэр тусмаа уран бүтээлч хүнд бол маш халгаатай нийгэм байсан. Хүний бодох, сэтгэх эрх чөлөө хаалттай газар хөгжил гэдэг ойлголт байхгүй шүү дээ. Энэ нь жирийн хүмүүсийн нүдэнд тийм ч тод харагдахгүй байж болох зүйл л дээ.

-Таны бодлоор эрх чөлөө гэж юу вэ? “Илбэ зэрэглээ” романы чинь нэгэн баатар “Хэрвээ хүн гэдэг ганц нийгмийн амьтан юм бол би хүн байхаас татгалзаж байна” гэж хэлдэг. Зохиолоо бичсэн цаг хугацааны тань дарааллаар бол тийм байж таарахгүй боловч хийсвэрээр харвал магадгүй “Уулын монолог’’-т гардаг чонын амьдралаар амьдрагч хүн дээрхийг хэлсэн хүн мөн ч юм шиг.
-Өө, чи их гоёор харж. Үнэн. Энхбат хүн байхаас татгалзах нь нийгмийн нэгэн эрэг шураг байхаас дээр гэж бодсон ч, энэ санаагаа хэрэгжүүлээгүй. Яая гэхэв, амьдрал тийм л байдаг. Зөв юм бодлоо ч, бидний ихэнхийн маань хувьд буруу амьдрах нь илүү амар байдаг. Харин тэр “Уулын монолог”-т гардаг нөхөр тэгж чадсан. Тэгж чадсан нь надад таалагддаг, гэхдээ түүний зөв үү буруу юу, би дүгнэлт хэлж чадахгүй.

-“Миний бичснийг сайн ойлгодог хүн байгаа гэдэгт эргэлзэж байна” гэж хэлсэн байсан. Зохиолыг тань уншдаг хүмүүсийн дийлэнх нь сэтгэлдээ олон дурсамж хадгалж явдаг, аливааг үнэн голоосоо үзэн ядаж эсвэл хайрладаг, нэг бол хэт хайнга хүмүүс байгаа байх гэж би төсөөлдөг юм. Таны хувьд тэд хэн бэ? Та тэднээс юу мэдэрдэг вэ?
-Надад цөөн боловч жинхэнэ уншигчид бий гэдгийг олж мэдснээсээ хойш би маш аз жаргалтай хүн болсон. Үүнийг мэдэхээсээ өмнө би өөрийгөө яруу найрагч, зохиолч гэж нэрлэхээсээ санаа зовдог байлаа. Тэд яг ямаршуухан нийтлэг шинж төлвийн хүмүүс байгаа бол гэж би хэзээ ч бодож үзээгүй. Магадгүй, чиний хэлсэн шиг тийм л залуус номыг маань авдаг ч байж болох юм. Миний хувьд, тэд бол миний хамтран зүтгэгчид. Миний бичсэн бүхний эцсийн тусгал уншигчдын дотоод ертөнцөд л бий болно. Тэдэнд төрж байгаа бодлууд л уран зохиолын эцсийн үр дүн юм. Түүнээс биш, ном хэвлүүлэх юу юм бэ? Юу ч биш, тийм онцгой ч ажил биш.

-Үүнийг асуух юм сан гэж маш их хүсч байлаа. Тэгээд яг асуух гэснээ бас айчихлаа. Гэхдээ л асуух хэрэгтэй байна. Та С.Анудар гэж залууг мэднэ. Энэ хүний талаар мэддэгээ хуваалцаач. Гаргасан анталогт тань “Бүх юм” өгүүллэг нь орсон байсан. “4 биш 4” гэдэг ном танд бий юу?
-Байлгүй яахав. Тэр номыг хэвлүүлсэн даруйдаа л Ч.Мөнхбаяр надад бэлэглэсэн юм. “Бүх юм” бол сайн өгүүллэг шүү дээ. Би Анударыг зүс таних төдий л мэддэг байсан. “Сайн уу? Юу байна?”-аас хэтрэхгүй. Тэр надад өөрийгөө притчүүд бичдэг гэж танилцуулж байсан. Тэр притч гээд байсан зүйлсээс нь би хоёрыг сонгоод, “Билгүүн судар” гэдэг сонин байсан даа, тэнд гаргасан. Нэг нь л лав “Мууг хүссэнээр жаргал олдохгүй” гэдэг нэртэй байсныг санаж байна. Миний бодоход, цаана нь нэлээд олон тийм зохиол байсан болов уу. Амиа хорлосонд нь биш, харин түүнтэй дотно нөхөд яваагүйдээ харамсдаг.

-Үхлийн тухайд юу боддогоо хэлээч? Жам ёсны бус үхлийг (амиа хорлолтыг) хүмүүс муу ёр, айдас түгшүүр, тэвчишгүйгээс үүдсэн урвалт гэж боддог. Харин зарим тохиолдолд асар их зориг, итгэл үнэмшил, үзэл бодолдоо үнэнч байхын илрэл байдаг юм шиг? Дээрх хоёр асуултыг нийтлэхгүй гэж бодож байна.
-Яагаад нийтлэхгүй гэж? Сайн асуултууд байна шүү дээ. Амиа хорлох тухай бодож үзээгүй хүн ер нь байдаг юм уу? Хүн бүхэнд ойрхон, их чухал асуулт гэж бодож байна. Зүгээр, миний санахад, амиа хорлох бол хэтэрхий амархан. Шийдэж л чадвал, хэрэгжүүлэхэд хялбархан. Амьд явах чинь хамаагүй хэцүү шүү дээ. Насанд хүрсэн оюун ухаантай хүний хувьд хэцүүг нь сонгосон нь дээр.

-Таныг төрийн шагналд нэр дэвшүүлсэн гэж дуулсан. Шагнал магнал аваад чангарах нь ээ, та бүр.
-Аль ноднин нэр дэвшээд ашгүй унасан. Би шагнал бодож явдаг хүн биш. Тэр тусмаа маш олон муу зохиолч авчихсаны улмаас авах юмсан гэж хүсмээргүй болчихсон шагнал шүү дээ, тэр чинь.

-Та бичсэнээрээ мөнгө олдог уу?
-Олдог. Би өөр юугаар мөнгө олох юм бэ? Миний эхнэрийн номууд бас сайн зарагддаг. “Ганцаардлын дасгал” гэдэг шүлгийн ном нь ганцхан жилийн дотор 3000 ширхэг борлогдсон. Шүлгийн номын хувьд энэ бол их тоо. Гэхдээ бид хоёр одоо хангалттай гээд ахиж хэвлүүлээгүй.

-“Дурлалгүй ертөнцийн блюз” ээс чинь жинхэнэ дурлал гэж хаа ч байдаггүй гэсэн санаа цухалзаад байгаа юм шиг санагддаг. Гэхдээ энэ бол миний олдвор л доо. Яагаад ч юм та эхнэртээ жинхэнээсээ дурласан уу гэж асуумаар санагдчихлаа.
-Над шиг хүмүүс хэн нэгэн хүнд үнэн голоосоо л дурлахгүй бол бас тэгээд, тэр хүнгүйгээр амьдарч болмоор байвал, хэзээ ч гэрлэдэггүй юм. Пөөх, бараг л афоризм шиг хэлчихлээ. Над шиг хүмүүс гэж одоо юу гэж байгаа юм бэ, тээ? Ашиг харж биш, сэтгэл зүрхээ дагаж гэрлэдэг хүмүүс гэвэл илүү дээр ч юм уу? За тэр ч яахав. Би зүгээр л, аз болоход, жинхэнээсээ дурлаж үзсэн шүү л гэж хэлэх гэсэн юм.

-Гурамсан романаа төгсгөчихлөө гэж бодтол үгүй юм шиг юм хэлсэн байна билээ. Ямар нэг сэжүүр үлдээчихвэл үргэлжлүүлээд байж болдог юм аа даа. Эсвэл тэр нь “Амь тавьж буй шувууны далавч” байсан уу?
-Биш ээ, “Амь тавьж буй шувууны далавч” бол залуу насныхаа өмнө тавьсан өрөө дарсан явдал байсан юм. Би тэр бүх явдлыг яаж ийгээд нэг цэгцэлж бичих ёстой байлаа. Гурамсан мөчлөг романуудаа би дуусгасан. Он гаргаад энэ гурван романыг нийлүүлж ботилдог ч юм бил үү гэж бодож байгаа. Гэхдээ сүүлчийн “Цуурайнаас төрөгсөд”-тэй бага сага холбоотой бас нэг роман энэ өвөл бичих санаатай.

-Зохиолч хүн өглөө бүхэн сэрэхдээ зохиол бичих урам зоригтой сэрдэггүй л байх. Хаа нэгтээ “Одоо ингээд бичихээ больё” гэж шантарсан үе бий юу?
-Үгүй, надад өөр сонголт байгаагүй. Уран зохиолоос ангид амьдрая гэвэл болох байх л даа. Гэхдээ л чадахгүй.


-Мэдрэмж, эр зориг, итгэл үнэмшил гэсэн зүйлс зохиолч хүнд овог нэрнээс ч илүү хэрэгтэй юм болов уу гэж би боддог. Танд хэрэгтэй бүхэн тань бүгд байгаа гэдэгт эргэлзэхгүй байна. Гэхдээ энэ бүхэн гэв гэнэт алга болчих үе байдаг уу? Юу ч мэдрэхээ байгаад, юу ч бичмээргүй санагдвал та юу хийдэг вэ? -
Ном уншдаг. Би юу ч бичихгүй явж чадна. Харин юу ч уншихгүй явж яагаад ч тэсэхгүй. Энэ хорвоо дээр гайхамшигтай зохиолч түм бум байна. Тэд юу бичсэнийг, юу бичиж байгааг хайхардаггүй зохиолч гэж байх ёсгүй л дээ. Заримдаа би нэг ч хүнгүй, зэлүүд уулын аманд, дулаахан байшин барьчихаад, задгай галын гэрэлд ном уншихаас өөр юу ч хийлгүй амьдрах хувь заяа тохиодог ч болоосой гэж боддог. Юу ч бичилгүй, ердөө л ном уншаад. Зарим хайртай зохиолчдоо дахин дахин эргэж хараад л.

Wednesday, September 17, 2008

сэдэвгүй

хүн гдг сонин юм..хажууд байхаар ганцаараа баймаар болох, ганцаараа байхаар нөгөөдхөө үгүйлээд байх...сүүлийн хэд хоног тувт түүнтэй хамт байв..цаа чини гадагшаа явсан томилолтноосоо шууд манайд хүрээд ирсэн..:) хамаг сахлаа ургуулаад хүн аймаар царайтай,хөлс үнэртүүлсэн амитан.. ирээд унтаад өгсөн, дунд нь 2,3 хан удаа 1,1 цаг орчимын сэрэлттэйгээр бараг 24 цаг тасралтгүй унтацсан гээд бод доо...аймаар байгааз..кк..дахиад нэг хоног манайд хоносон..уул ни надад хийх юм их, дор хаяж л gym дээ явмаар бсан ч , чи гэртээ хари гэлтэй нь биш..хүн байхад хаячаад сэнтэглээд сургуули мургуули гээд явалтай нь биш, 2 хоног кофэ мофэ чансан шиг сайн эхнэрийн дүрд тоглолоо ш даа...

дараагийн 2 өдөр нь тэднийд очиж хонов...айлд байхаар бас арай учиртай..би гялс жийм орчоод ирий..гялс энэ дэлгүүр гарчаад ирий гээд дундуур нь ажилаа амжуулаад байж болж байгаам....эхний өдөр нь 2 уулаа уугаад, маргааш н Потэто болоод түүний экс тэй нь 4 үүлээ уусан..бид 3 ч яахав да, цуурхай амтай юм шиг завсар чөлөөгүй яриа л , хаха хихи гэж аалигүйтээ л ,,манай хүн гайхсан байхаа..бид 3 ыг хамт байхыг харж байгаагүй болохоор..ч гэж 4 үүлээ хамт ууж байгаагүй болохоор...та 3 пийвийг яг адилхан хэмжээгээр, яг адилхан хурдаар уух юмаа гээд бсан,...яг зэрэг дуусаад байсан болохоор тэгсэн байх..ингээд 4 хоног хамт байчаад гэртээ ирсэн чинь нэг сонин эл хуль оргиод байж уу... урид нь ганцаараа амидраад болоо л байдаг байсан..муу зан сурч байгаам байна даа гэж бодоб..

Нээрээ бүтэн сайнд хүүхэдтэй хамт Евгений Онегин үзсэн юм байна...японоор бол Эфүгээни Онэгин...дүрүүдэд нь дан японууд..бүгд оросоор дуулж байсан..хаа очиж оросоор маш цэвэр аялгатай дуудаж байна лээ...
Япон Татьяана богино бошинз өмсчиж.. тэгсэн нөгөөх чинь гомдмоор майга хөлтэй.. мэдээж богинохон ..нэг л их богинохон майга хөл тайзан дээгүүр гүйгээд бсан..уул нь бол аюулын гайгүй хоолойтой хүүхэн...Онегин харин маш гайгүй залуу байсан шө..би золтой л дур наачаагүй гарч ирсэн...гоё жирэвгэр сахалтай..

аа,нээрээ японууд орос тайз засал, хувцас хийнэ гэж бантанг нь хутгасан байлээ.. жүжигчид нь бүгд , эмэгтэйчүүд нь хүртэл цэргийн шинэл шиг томдсон пальтотой.. шөнийн цэнгүүн болоод хүмүүс дотор бүжиглэж байгаа мөртөө үстэй малгайтайгаа л таанцлаад байх.асар учир битүүлэг...японууд оросыг хэтэрхий хүйтнээр төсөөлсөн байх....аа тийм, Ларины гэр бүл чинь уул нь газрын эзний гэр бүл ш да..тэгсэн яг нэг тосгоны Мария ивановна..авгай нар нь бүгдээрээ нэг төмөр саваар(нөгөө байлдаантай кинон дээр цэргүүд ус хийгээд биедээ авч явад бдаг төмөр савыг юу гдг билээ..би санах гэж оролдсон чинь ёнкос гээд шал хөндлөн үг орж ирээд байх юм..:(..водка цохио л..оросууд архичин нь архичин л даа.. тэхдээ л...кк

нээрээ тануус Пушикиныг африк цустай гэж сонсож байсан уу...би анх удаа л мэдлээ..ингэж уншисаныхаа дараа хөргийг нь харсан чинь нээрээ л буржгардуу үс,бас царай зүс нь цэвэр орос хүмүүсийнхээс арай л ондоо юм гээч..

Tuesday, September 16, 2008

тусламж

lehman brothers дампуурчлааш дэ гсн..
зозо би ямар эдийн засаг ойлгох биш, тоо нэг саяас дээш гараад ирэхээр их багыг нь ч мэдэхээ боличидог хүн....нэг дарга нь л казино тоглоцсон юм даг уудаа..гээ л цуураа л тэ..:)..манайхан биш юу гэж тээм юм байхаб...
японууд бөөн юм болоо л шуугиад байх юм..эдний компаниуд дагаж дампуурч мампуураад байгаам уу да..мэдээ үзэхнээ..нэг нэгнээсээ хэт хамааралтай 「хавтгай дэлхий」 болчихсон юм болохоор тээр тэнд нэг компани дампуурах нь манийхаа өдөр тутмын амидралд нөлөөлдөг л байх даа бодвол...сайн ойлгодгоор нь Потэто гоор нэг сайн өнгөтөөр яриулж авий..

нээрээ ,компюүтэр сайн мэддэг хүмүүсээс нэг тусламж хүсмээр байна..би гдг хүн yahoo.co.jp дээр нэг хаягтай юм..гэр орондоо амид мэнд байгаагаа дуулгах, найз нартайгаа ойр зуурын хов жив ярих гэх мэтэд л ашигладаг эд л дэ..тэгсн хэд хоногийн өмнөөс нэвтэрч болохгүй, пасспортоо соли гэн учир битүүлэг мэссэж гараад байх юм...би хамаг мэддэгээ л хийлээ..нэмэр алга...хамаг мэддэгээ ч гэж хуучин пасспортоо горидлоготойгоо хамт дахин дахин хийх төдий л юм л даа...энүүнийг яавал зохих талаар мэдэх хүн байвал хэлж тусална уу?хакэрдуулна гдг нь болсийм байх да.

Tuesday, September 09, 2008

усанд орж нүүрээ угаагаад орон дээрээ завилан сууж , алим хэмлэнгээ хөтөч ном гарчилах зуур зурагтны мэдээнд халит чих талибихуйд төрсөн бодол

энэ амэрикүүд хэдэн хар шуургандаа хөөрхөн хөөрхөн нэр бодоод олчих юмаа... Катэрина л гэнэ, Ханна л гэнэ..манайх хавар болдог хэдэн хавсаргандаа ингээд нэр өгчвөл аятайхан ч юм оо??
04.19....Өнгөрөгч шөнө Завханд Норжмаа догширчээ...
04.22...Маргааш Дорноговийн Замын үүдэд Бурмаа.....гээд мэдээ явж байвал илүү mysterious сонсогдохгүй байна гэж үү??кк...японууд бол хэдэн тайфунаа дугаарлачихдаг.. 1,2,3 гээд..Хубилай хааны цэргүүд нээрээ хэддүгээр тайфунд нь амиа үйгээ бол??

Monday, September 08, 2008

аахар шаахар-2 (Хүн аалз 2, Тэрминатор 3 гдг шиг...кэкэ

...Баябагын 「юм」 сэтгүүлд гарахаар болов...

...Прокатанд өлөн нүдэлж яваад Чебурашка г олоод үзчив..Цүтая овоо ш да. байж байна..үзсэн чинь биеэр нэг бүлээн дулаан мэдрэмж гүйгээд тийм дотно...бас үхтэлээ инээв..ийм инээдтэй билүү???кк...жижиг деталиуд нь их хөөрхөн....мангар бацаан байхдаа л нэг их ойлгож үздэггүй байсанаас биш ер нь Чебурашка бол томчуудад зориулсан хүүхэлдэй байсийм байлээ ш дэ..томчуудад зориулсан гэхээр буруугаар ойлгов оо!! юмыг яаж мэдэхэв..насанд хүрэгчидэд гээд ойлгочих хүн гарах ч юм билүү:)гснээс миний блог руу орж ирсэн хайлт үгнүүд дунд「насанд хүрэгчидэд」 гсн түлхүүр үг нилээн байх юм..би хэзээнээс тийм Эрос стилтэй болоо бэ??..

...английн визаны бөглөх хуудас гэж муухан шиг инээдмийн зохиолноос дээр юм байнаа, гэрлэлтийн байдал???гсн асуултаны ард
1.ганц бие
2.гэрлэсэн(2 бие)
3.ижил хүйсний хуули ёсны ханьтай(civil partner)
4.гэр бүл болж батлуулаагүй ханьтай(unmarried partner,partner гдгийг хань гэж орчуулав.эхнэр нөхөр биш )
5.салсан
6.dissolved partnership(шүүхдэж байгаа ч юмуу тодорхойгүй шатандаа байгаа?? тодорхойгүй харицаатай байгаа хосууд??)
7.бэлэвсэн
8.separated...гэнээ...ингэтэл нь асууж яадаг юм бол??арай л нууц амрагтай эсэх? хэдийнээс нууц амрагийн харицаанд орсон??гэж асуухгүй байгаа юм...асар ач холбогдол багатай асуултууд дүүрэн..би дундаас нь бөглөхөө хаясан...кк..тэгж байгаад ер нь гэмт хэрэгтэн шиг нүүрний 3 талын зураг, бүр цаашлаад нүцгэлж зураг авч ч магадгүй улс байна..одоогоор бол гарын хээ, нүүрний зураг 2 ыг заавал авч байгаа гсн..бага багаар дасгаж байгаа л ....кк...зозо, баян улсууд яаж л аягланав, дагахаас өөр яах билээ...

Wednesday, September 03, 2008

аахар шаахар

сэтгүүлд өгсөн 「юм」 маань нэгдүгээр давааг нь даваад буцаад ирсэн..
1.тэнцэв
2.бага зэрэг засвар шаардлагатай
3.тэнцээгүй..гсн 3 дүнгээс миний ажилбарыг уншсан багш нар (2 сургуулийн 2 ондоо проф)2 р дүнг өгсөн бөлгөө.. засварыг нь хийгээд , хийснээ pdf болгоод сая мэйлдэв.. хүлээж авав..гсн хариу ирж байна...одоо хүлээх л үлдлээ.... сүүлийн долоо хоног шахам энүүнийг нухсан болохоор дууссан чинь сайхан санаа амарч байна..юмаа дуусгацсан юм чинь гарнаа, архи ууунаааа гсн чинь одоо дөнгөж 3 цаг болж болж байна....:)

...энэ зун хэт их ашигласнааас болсон уу яасан..өчигдөр air conditioner маань таг сууцсан..шөнө халууцахаар нь цонхоо онгойлгоод унтсан чинь гэндэж...шумуулнууд над дээр ажилцсан байшдаа..:(..атигар хар гэж голохгүй хамаг биеийг минь хазацсан байна..тэрийг нь би зүүдэндээ маажицсан байна..цус гарцсан байна...хмм...одоо хүртэл загатнаад байна..миа байна..гснээс энэ миа гдг үг одоо хаанаас , ямар үгнээс гаралтай юм бол??

нээрээ намайг италийн виз , английн виз гээд ярисан чинь манай хүүхэд ойж өгдөггүй..баян улсын иргэд зовлон ойлгохгүй хэцүү юм..өөрсөд шигээ хаа хамаагүй визагүй тэнэж болдог гэж бодсон бололтой...зүгээр л жуулчилалаар яваад ирэхэд юу гэж виз авч байдаг юм..чи элчингээс нь сайн асуугаад үзээч!!! гэнээ...тэхээр нь би өөрийн паспортон дээр байх японы, солонгосын виз үзүүлэв....паах, виза гэхээр ингээд тамга шиг юм дарчидийм уу???гээ л нээх ховор юм үзсэн аятай баясаад байх..кк...дээр үед монгол оросын хил дээр оччоод анх удаа хил харлаа гээд үхтэлээ баярлаад бсан япон танил санаанд оров..:)

Monday, September 01, 2008

Чебурашка Чебурашка!!!!!!!!!

Гена Голубой вагон ыг японоор дуулж байна..нөгөө 3 чинь тачигнатал японоор яриад унасан..кк..Чебурашка магадгүй миний миний хамгийн дуртай хүүхэлдэй(хүүхэлдэйн кино огт үздэггүй боловч..:P)
Юккүри токи ва сүгитэ юкү
Како ва моо модоранай♪♪

төрсөн өдрийн дуу

Чебурашка гийн япон танилцуулга...лаг хөөрхөн танилцуулж байна..кк

AVANT GARDE CHINA

Өчигдөр Токио гийн National Art Centre d д гарч байгаа Хятадын орчин үеийн дүрслэх урлагийн Avant garde China гэсэн үзэсгэлэн үзэв..Рэклам нь мэтроны буудлууд дээр наалттай, тэрэн дээр энэ хөндлөнгөөс ёжтойгоор инээх аварга? хүний зураг ашиглагдсан байсан нь сэтгэл татаад байсан юм..

уул нь би нэг их зураг мэддэг ч биш(утга агуулгын талаар ч тэхник талаас нь ч), сонирхдог ч биш, нэн ялангуяа уран зураг гэхээр л Европийн сэргэн мандал энэ тэр гээ л баахан Библийн сэдэвтэй зураг (ариун мария, Есүс хүүхэд байхдаа ч гэх шиг баахан мэдкү домог гараад ирэхээр) гаргаад ирэхээр нойр хүрдэг..буддын шашны баахан бурханы хөрөг ч тэр..яг юугаараа мундаг юм бэ гэдгийг огт ойлгодоггүй хүн..харин орчин үеийн зурагнууд хамаагүй дээр..бурхан болоод шажны сэдвээс хол, илүү хүн рүүгээ ойртоод илүү иргэншсэн гэхийм уу..үзэхэд сонирхолтой байдаг юм.
уул нь авангард бол тийм ч шинэ эд биш..европ амэрикт али хэдийн үеэ элээсэн??(үеэ элээсэн биш юм гэхэд шинэ юм биш)..оросод л гэхэд1917 оны хувисгалаас өмнө маш хүчтэй авангард зураачид туурвиж байж(яг одоо тэр зураачдын үзэсгэлэн Токио Бункамура гийн галлэрэйд гарч байна)..хятадуудын онцлог нь үүнийг хятадын нөхцөлд тааруулаад,өөрсдийн анга аясыг нэмсэнээр шинэлэг байлгаж чадаж байгаад гэнэ..тэр ч утгаараа сүүлийн үед дэлхийн анхаарлыг ихэд татаж буй юм байх.. тэдний гаргаж ирсэн 2 чиглэл.. Political pop болоод Cynical realism, миний ойлгосноор бол Political pop нь 60 аад онд баруунд хүчтэй дэлгэрсэн pop art ыг бидний сайн мэдэх,коммунизмын үеийн propoganda art тай холиж гаргаж ирсэн урсгаl ба Cynical realism нь нэг төрлийн рэализм боловч , ёжтой, сэтгэл хөдлөл нооль заачихсан ч юм уу хүйтэн , өөрт үл хамаaрах байдлаар хөндлөнгөөс хардаг бололтой..
хятадууд маниасаа тасраад нилээн хол явчижээ..энэ үзэсгэлэнг үзэж явахад зүгээр л тархи руугаа өрөмдүүлэх шиг болж байв..санаа, санаагаа гаргаж байгаа тэхник,арга барил гээд .....




video art ууд нь их сонирхолтой..10 дэлгэц дээр зэрэг , 10 ондоо улсын хүн I will die гэж хэлж буй дүрс гарах юм..нэг улсад очоод гудамжинд яваа хүмүүсээс ингэж хэлээд өгөөч гэж гуйгаад бичүүлсэн болтой..зүгээр л ердийн сонирхогчийн камэраар....мэдээж үхэл гдг туйлын зүйл..хэн ч зайлж зугатаж үл чадах..гэвч бид өдөр тутмын амидралдаа аль болох энэ үнэнээс дөлж, амандаа дурдахгүйг , тархиндаа түр зуур ч гэсэн бодохгүй байхыг хичээж байдаг ..гэтэл ердийн тэр үнэнийг үгээр илэрхийлэх болохоор хүн бүр ондоо рэакц үзүүлэх ...хүүхдүүд бол инээд хөөр болоод(энэ хүн одоо мэдрэл муутайм уу хаашаам ?яагаад ийм утгагүй юм хэлүүлж байгаам болоо??гсн аятай), орилолдоод , олноороо бөөгнөрөөд I WILL DIEEEE!!!!!! гэх аж... гэтэл бидний үеийнхэн нэг ондоо, биднээс дээш үеийнхэн, за тэгээд бүр настай хүмүүсийн рэакц бүүр ондоо...тэр дундаас нэг тийм гэхийн аргагүй гуниг ч юм уу юу ч юм мэдрэгдээд сонин мэдрэмж төрж байсан..

энэ залуу хятадын performance art iin нэг гол төлөөлөгч гэнэ..энэ бүтээл дээрээ Хятадын нийтийн жорлон дотор сандал шиг юм тавиад нүцгэн ороод суучих юм..баахан жорлонгийн хар батгана шавах бөгөөд 1 цаг орчим номхон хүлцэнгүйгээр чив чимээгүй суух аж..нийтийн жорлон нь Хятад улсыг, баахан батгана хэдгэнэ нь юуг тодорхойлж буй нь ойлгомжтой, хүний эрх хөсөр, өөрийнхөөрөө амидрахад бэрх, эрх чөлөөгүй , тэсвэрлэшгүй байдлыг дүрсэлж буй болтой(үгүй ч байж магад )..энэ видео г харж зогсоход өөрийн эрхгүй дороо займчаад.. холдмоор...дотор муухай оргих боловч , намайг ийм байдалд оруулж чадаж байна гдг магадгүй тэр уран бүтээлчийн хэлэх гсн санаа хүнд хүрч чадсан гсн үг байх..
Токио болоод энэ эргэн амидардаг хүмүүс байгаад бага зэрэг сонирхдог бол заавал үзээрэй,.Хятад хэдийгээр бидний хөрш , газар зүйн хувид ойр боловч иймэрхүү сор бүтээлүүд нь бидэнд хүртээлгүй аль хэдийнэ барууны цуглуулагчидын гарт оччихож...
оюутнууд 500 иэнээр үзэж болж байсан..Роппонги гийн National art center (新国立美術館) т шүү.10.20 хүртэл байсан байхаа

P.S бүтээлийн нэр болоод зохиогчийн нэрийг оруулсангүй..хятад хүни нэр яахаараа ийм хэцүү байдаг байнаа,.ердөөө цээжлэгдэхгүй юм..бүгд адилхан сонсогдоод..